ช่วงนี้มีกระแสที่ขัดใจคนไทยหลายอย่างเมื่อหน่วยงานต่างประเทศไม่ว่าจะ WHO, CDC หรือหมอฝรั่งหลาย ๆ คนต่างแสดงความคิดเห็นต่อการแพร่ระบาดของไวรัสโคโรนาหรือ Covid-19 ว่า “คนธรรมดาที่แข็งแรงไม่จำเป็นต้องใส่หน้ากากอนามัยก็ได้“ ทำไมล่ะ? มาดูเหตุผลกันครับ
สำนักข่าวดังของสหรัฐอเมริกา Forbes ได้เผยแพร่บทความที่มีชื่อว่า “No, You Do Not Need Face Masks To Prevent Coronavirus—They Might Increase Your Infection Risk” หรือ “ไม่ คุณไม่จำเป็นต้องใช้หน้ากากอนามัยเพื่อป้องกันไวรัสโคโรนา แถมอาจจะเพิ่มโอกาสติดเชื้อได้ด้วย”
เนื้อหาต่อไปนี้แนะนำให้อ่านอย่างละเอียดจนจบ
Eli Perencevich ศาสตราจารย์ด้านการแพทย์อายุศาสตร์และระบาดวิทยาที่วิทยาลัยแพทยศาสตร์มหาวิทยาลัยไอโอวาเผยว่า “ในคนที่มีสุขภาพดีไม่จำเป็นต้องใช้หน้ากากอนามัย ไม่มีงานวิจัยรองรับว่าหน้ากากอนามัยสามารถป้องกันการติดเชื้อไวรัสโคโรนาได้ และหากใส่ผิดหรือใช้งานผิดยิ่งทำให้เกิดโอกาสติดเชื้อมากยิ่งขึ้นกว่าเดิม โดยเฉพาะการจับสิ่งต่าง ๆ แล้วมาสัมผัสใบหน้าและส่วนอื่น ๆ ต่อ”
แพทย์แนะนำให้ใส่เฉพาะคนที่ป่วย
ไวรัสโคโรนาแพร่ระบาดผ่านสารคัดหลั่งต่าง ๆ ได้แก่ น้ำลาย น้ำมูก แต่จากข้อมูลล่าสุดตอนนี้จะไม่แพร่ระบาดผ่านอากาศ (ไม่สามารถล่องลอยไปในอากาศแล้วติดคนอื่นได้) นั่นหมายความว่าเราไม่สามารถติดไวรัสโคโรนาด้วยการหายใจเข้าเอาอากาศธรรมดา ๆ เข้าไปได้ นอกจากนี้ หน้ากากอนามัยธรรมดาหรือที่เรียก Surgical Mask นั้นถูกออกแบบให้เก็บสารคัดหลั่งไว้ภายในหน้ากาก ป้องกันไม่ให้ออกไปข้างนอก
ดร. Perencevich กล่าวว่า “หากมีอาการป่วยไม่ว่าจะไอ จาม ให้ใส่หน้ากากโดยเฉพาะเวลาออกไปข้างนอก และหากมีคนอื่นในบ้านก็ต้องใส่หน้ากากอนามัยเพื่อป้องกันคนในบ้านติดเชื้อด้วย” และหากเป็นคนที่ต้องดูแลคนป่วยภายในบ้าน ดร. Perencevich แนะนำให้ติดต่อผู้เชี่ยวชาญทางการแพทย์เพื่อรับคำแนะนำเบื้องต้นในการดูแลผู้ป่วยด้วย ห้ามดูแลโดยที่ตัวเองไม่มีความรู้เด็ดขาด
แล้วอะไรป้องกันไวรัสแพร่กระจายออกไป
อุปกรณ์ที่ช่วยป้องกันการแพร่กระจายของไวรัสออกไปทางละอองได้ดีที่สุดคือหน้ากากอนามัยชนิด Respirator หรือที่เราคุ้นเคยกันว่า N95 (หรือ FFP2) ซึ่งหน้ากากชนิดนี้เหมาะสำหรับทั้งบุคคลากรทางการแพทย์ที่อยู่ในสถานการณ์ที่ไม่ดี (ไปจนถึงเลวร้าย) และผู้ป่วยที่ยังมีเชื้อไวรัสโคโรนาอยู่
เนื่องจากตัวหน้ากาก N95 นั้นมีประสิทธิภาพการกรองละอองต่าง ๆที่มีขนาดเล็กกว่า 5 ไมครอนได้ รวมถึงตัวหน้ากากมีความหนากว่า ช่วยป้องกันการแพร่ระบาดได้ดีกว่าหน้ากากอนามัยธรรมดา
ทำไมคนธรรมดาไม่ควรใช้หน้ากาก N95?
บุคคลากรทางการแพทย์จะถูกฝึกให้ใช้หน้ากากอนามัยเพื่อให้สามารถป้องกันตัวเองได้อย่างเต็มประสิทธิภาพและปิดได้สนิทที่สุด แต่ถึงอย่างนั้น N95 ก็มีโอกาสที่จะเกิดช่องว่างเล็กน้อยระหว่างใบหน้ากับตัวหน้ากากได้ ไม่มีหน้ากากที่สามารถป้องกันได้ 100%
หากใช้หน้ากากไม่ถูกต้องจะยิ่งเพิ่มความเสี่ยงต่อการติดเชื้อมากขึ้น โดยเฉพาะไวรัสจากมือ (ที่สัมผัสอย่างอื่น) แล้วมาสัมผัสหน้ากาก จะเป็นการกักเชื้อไว้ที่ตัวเราเอง
ดร. Perencevich กล่าวว่า การใส่หน้ากากอนามัยจริง ๆ เป็นเรื่องที่ยุ่งยากกว่าที่คิด หากเราไม่ล้างมือทั้งก่อนใส่ และหลังใส่หน้ากากอนามัย จะกลายเป็นการเพิ่มความเสี่ยงต่อการติดเชื้อเสียเปล่า
ทางป้องกันเชื้อ Covid-19 ที่ดีที่สุดคือ…
Karen Fleming ศาสตราจารย์ด้านชีวฟิสิกส์จาก Johns Hopkins University กล่าวว่า “ไวรัสโคโรนาหรือ Covid-19 นั้นเป็นไวรัสที่หุ้มด้วยชั้นไขมัน ดังนั้น การล้างมือบ่อย ๆ ด้วยสบู่จะช่วยละลายชั้นไขมันของไวรัสได้ ส่งผลให้มันถุกทำลาย และทำให้ลดความเสี่ยงต่อการติดเชื้อได้มากขึ้น”
ดร. Perencevich เสริมว่า การล้างมือก่อนทานอาหารและการพยายามฝึกตัวเองไม่ให้สัมผัสใบหน้าโดยเฉพาะจมูกและปากจะช่วยป้องกันการติดเชื้อได้ แต่หากไม่สามารถหาโอกาสล้างมือได้ ก็ควรพกน้ำยาสำหรับล้างมือ หรือแอลกอฮอล์ติดตัวเอาไว้ด้วย
แม้ Covid-19 จะเป็นไวรัสที่เกี่ยวกับระบบทางเดินหายใจ ก็ไม่ได้หมายความว่ามันจะติดผ่านระบบทางเดินหายใจเท่านั้น แต่ที่สำคัญกว่าคือเราไปหยิบจับอย่างอื่นแล้วมาแตะใบหน้านี่แหละ ที่สำคัญกว่า
สำหรับประเทศไทยนั้น…
อันที่จริงต้องบอกว่าข้างต้นนั้นเป็นสภาพสำหรับคนที่มีความรับผิดชอบต่อตัวเองและสังคมสูงมาก ในส่วนของประเทศไทยที่ยังต้องเดินทางไปทำงานในที่ต่าง ๆ ก็แนะนำให้ใส่หน้ากากอนามัยเวลาไปเจอคนเยอะ ๆ หรือสถานที่ที่มีคนแออัด พร้อมกับล้างมือบ่อย ๆ เพื่อป้องกันการติดเชื้อจากสภาพแวดล้อมรอบข้าง โดยเฉพาะการใช้สิ่งของร่วมกับคนอื่นในที่สาธารณะ เช่น ลิฟต์ ซึ่งมีข่าวว่ามีคนติดเชื้อ Covid-19 จากการใช้ลิฟต์ร่วมกับผู้ติดเชื้อแล้วด้วย
พิสูจน์อักษร : สุชยา เกษจำรัส