สะพานอันจิ (Anji Bridge) หรืออีกชื่อคือ สะพานเจ้าโจ เป็นสะพานหินแบบโค้งที่สร้างขึ้นเพื่อข้ามแม่น้ำเซียวเหอ ในมณฑลจ้าว ประเทศจีน สร้างขึ้นในยุค Dàyè ค.ศ. 605 – 618 ซึ่งอยู่ในรัชสมัยของราชวงศ์สุย ในยุคนั้นมณฑลจ้าวเป็นจุดเชื่อมต่อสำคัญระหว่างภาคเหนือและใต้ของประเทศจีน แต่ก็ถูกตัดขาดจากกันเพราะแม่น้ำเซียวเหอ จึงมีคำสั่งให้สร้างสะพานอันจิขึ้นเพื่อความสะดวกในการสัญจรไปมาในจุดนี้ จึงได้มีการรับสั่งให้ หลี่ ชุน (Li Chun) นักก่อสร้างเลื่องชื่อในยุคนั้น เป็นผู้ออกแบบและควบคุมการสร้าง เมื่อแล้วเสร็จ สมเด็จพระจักรพรรดิซ่งเจ๋อจง ก็พระราชทานชื่อ ‘สะพานอันจิ’ มีความหมายว่า ทำนุบำรุงความเป็นอยู่ประชาชนให้เป็นสุขและปลอดภัย เป็นสะพานแรก ๆ ของโลกสร้างขึ้นด้วยรูปแบบ open-spandrel (ยังไม่มีการบัญญัติเป็นศัพท์ไทย) และเป็นสะพานหินทรงโค้งที่ยังคงใช้งานได้อยู่ในปัจจุบัน

ในปี 1961 คณะมนตรีรัฐกิจสาธารณรัฐประชาชนจีน ได้กำหนดให้ สะพานอันจิเป็นหนึ่งในอนุสรณ์สถานสำคัญของจีนที่ควรค่าแก่การอนุรักษ์ ต่อมา สมาคมวิศวรรมโยธาแห่งสหรัฐอเมริกา (American Society of Civil Engineers) ก็ได้รับเลือกให้เป็น 1 ใน 12 “วิศวกรรมโยธาสำคัญในระดับสากลโลก”

สะพานอันจิมีความยาว 64 เมตร ความกว้าง 37 เมตร และสูงที่ 7 เมตร มองเผิน ๆ จะดูเหมือนว่าสะพานอันจิเป็นสะพานทรงโค้งแบบวงเดียว แต่ที่จริงแล้วสะพานอันจิประกอบไปด้วยโครงสร้างทรงโค้งถึง 28 วง จุดที่น่าสนใจของสะพานคือปีกสะพานเล็ก ๆ ทั้ง 2 ด้านนั้น นับได้ว่าเป็นนวัตกรรมใหม่ในการสร้างสะพานในยุคนั้น เป็นการออกแบบสร้างสะพานหินให้มีภาพลักษณ์ที่ดูอ่อนช้อยสวยงาม และเป็นองค์ประกอบหนึ่งที่ทำให้สะพานอันจิมีชื่อเสียงเป็นที่รู้จักในวงกว้าง

created by dji camera

ถึงวันนี้สะพานอันจิมีอายุยืนยาวมากว่า 1,400 ปีแล้ว ตลอดระยะเวลาอันยาวนาน สะพานอันจิผ่านภัยธรรมชาติมานับครั้งไม่ถ้วน ที่ผ่านมาแล้วอย่างน้อยก็ต้องมีอุทกภัยประมาณ 10 ครั้ง, 8 สงคราม และแผ่นดินไหวอีกหลายครั้ง โดยเฉพาะในปี 1996 เกิดแผ่นดินไหวในระดับ 7.6 แม็กนิจูด ที่เมืองซิงไท่ ซึ่งอยู่ห่างจากสะพานอันจิเพียง 40 กม. ซึ่งก็ไม่ได้ส่งผลกระทบใด ๆ กับตัวสะพานเลยแม้แต่น้อย

ดร. เหมาอี้เชง (MaoYisheng) วิศวกรงานโครงสร้าง เคยกล่าวถึงสะพานอันจิไว้ว่า ระยะเวลา 1,300 ปีที่ผ่านมาก็เพียงพอจะพิสูจน์ความมั่นคงของโครงสร้างทั้งหมดของสะพานได้แล้ว ถ้าเจาะลึกไปถึงโครงสร้างภายในของสะพาน ก็พอจะเป็นหมายเหตุได้ว่าสะพานนี้ได้ถูกบูรณะมาแล้ว 9 ครั้ง นับจากวันที่ถูกสร้าง

ที่ตัวสะพานนั้นมีงานประติมากรรมตกแต่งไว้มากมายอย่างเช่น มังกร ดอกไม้ และอื่น ๆ ทำให้สะพานอันจิมีองค์ประกอบครบถ้วนทั้งความสง่างาม ทรงพลัง และได้ถ่ายทอดให้เห็นถึงรูปแบบงานศิลปะจากยุคราชวงศ์สุย สะพานอันจิจึงสมควรได้รับเกียรติว่าเป็น “สะพานหินแห่งแรกที่เลื่องชื่อที่สุดจากยุคจีนโบราณ”

อ้างอิง