ในช่วงหลายเดือนที่ผ่านมา เกิดเทรนด์ใหม่ในหมู่วัยรุ่นไทย นั่นก็คือ “เช่าตัวตน” หรือ”ซื้อขายไลฟ์สไตล์” ผ่านรูปภาพและวิดีโอสั้น ๆ เพื่อนำไปลงสตอรี่ ในแพลตฟอร์มต่าง ๆ เช่น อินสตาแกรม หรือเฟซบุ๊ก สร้างภาพลักษณ์ “เทสต์ดี” ในโลกออนไลน์ ที่รสนิยมเสกได้แค่ปลายนิ้ว
เช่าตัวตนมาลงสตอรี่ เทสต์ดีที่ซื้อขายผ่านรูป
ก่อนอื่นต้องขอขยายความความหมายของคำว่า “เทสต์ดี” ในบริบทนี้กันก่อน คำว่าวัยรุ่นเทสต์ดี คำฮิตจากใน TikTok ที่บ่งบอกถึงรสนิยม หรือไลฟ์สไตล์ที่ดูดีผ่านการแต่งตัว ฟังเพลง หรือแม้กระทั่งการใช้ชีวิต เมื่อใคร ๆ ก็อยากเทสต์ดี เทรนด์ซื้อขายรูปจึงเกิดขึ้นมา
“รับแคปเพลงใน Apple Music รูปละ 10 บาท”
“รับแท็กสตอรี่คอนเสิร์ต รูปละ 5 บาท”
“หารูปต่างประเทศ วิวสวย ๆ ”
“หาคลิปขับรถจีออโน่ค่ะ งบหนา”
เมื่อมีความต้องการ ย่อมเกิดตลาด ซึ่งลักษณะการซื้อขายรูปมักเกิดขึ้นบนกลุ่มเฟซบุ๊ค กลุ่มไลน์ และ X (ทวิตเตอร์) โดยบนเฟซบุ๊คผู้ซื้อสามารถระบุความต้องการผ่านการโพสต์ในกลุ่มได้เลย เช่น “หาภาพถ่ายร้านซูชิโร่” ในขณะที่ไลน์ต้องเริ่มจากการชักชวนเข้ากลุ่มเพื่อทำการซื้อขายรูป
หัวใจของเทรนด์นี้คือการซื้อขายรูปภาพและคลิปวิดีโอที่สะท้อนถึงไลฟ์สไตล์ในสิ่งที่อยากจะเป็นในโลกโซเชียลไม่ว่าจะเป็นภาพอาหารมื้อหรูในร้านอาหารดัง ภาพจิบกาแฟในคาเฟ่สุดชิค บรรยากาศการท่องเที่ยวในต่างประเทศ การใช้ของแบรนด์เนม หรือแม้กระทั่งคลิปสั้น ๆ ขณะขับรถหรู รูปภาพเหล่านี้ถูกนำมาขายในราคาที่เข้าถึงง่ายราคาเริ่มต้นเพียงแค่ 2 บาท ที่เปิดขายในกลุ่มโซเชียลมีเดียต่าง ๆ
นอกจากนี้ยังมีซื้อขายผ่านการแท็กสตอรี่ผ่านอินสตาแกรมอีกด้วย ซึ่งส่วนใหญ่แล้วมักจะเป็นคลิปศิลปินหรือคอนเสิร์ต
ประเภทรูปที่ทำการซื้อขาย
สิ่งที่บ่งบอกว่าใครคือ “คนเทสต์ดี” นั้นวัดได้จากรสนิยมว่าเรามีตัวตนแบบไหน เทรนด์นี้จึงปรากฏขึ้นมาเพื่อตอบสนองส่วนที่ต้องการเติมเต็มเพื่อโดดเด่นบนโลกออนไลน์มากขึ้น โดยแบ่งได้ดังนี้
- รูปอาหาร เช่น อาหารในร้านหรู กาแฟในคาเฟ่ชิค ๆ ชูชิร้านดัง ฯลฯ
- รูปวิว/สถานที่ เช่น ห้างสรรพสินค้า บรรยากาศในยิม หอศิลป์ วิวต่างประเทศ วิวบนเครื่องบิน ฯลฯ
- รูปของใช้หรูหราราคาแพง เช่น สินค้าแบรนด์เนม รถหรู เครื่องสำอาง
- รูปเรียล เช่น รูปชายหรือหญิง ที่มีหุ่นรูปร่างน่าตาดี
- รูปสัตว์เลี้ยง เช่น หมา แมว หรือสัวต์เลี้ยงตามกระแส ฯลฯ
- รูปฟิลแฟน / รูปฟิลเพื่อน เช่น การออกไปเดต ดูหนัง กินข้าว ปาร์ตี้สังสรรค์
ทำไมเราถึงยอม “จ่าย” เพื่อเป็น “คนอื่น”บนโลกออนไลน์ ?
จากการสังเกตพบว่า ส่วนใหญ่เป็นกลุ่มวัยรุ่น ที่ต้องการปั้นแอค หรือสร้างบัญโซเชียลส่วนตัวของตัวเองให้ดูดี มีชีวิตหรูหรา ไม่ว่าจะทำเพื่อสร้างตัวตนหวังผู้ติดตามที่เยอะขึ้น หรือ สร้างขึ้นมาเพื่อเติมเต็มชีวิต
สิ่งที่เราสังเกตง่าย ๆ เลยคือ บนโลกอินสตาแกรม ที่สะท้อนถึงไลฟ์สไตล์และชีวิตที่เห็นได้ชัดมากที่สุด หลาย ๆ คนอาจจะเคยได้ยินว่า อิจฉาคนอื่นในโซเชียลที่ได้ใช้ชีวิตดี ๆ ออกไปทำกิจกรรม หรือมีไลฟ์สไตล์ที่น่าดึงดู
สิ่งเหล่านี้แหละที่กระตุ้นให้เรามีความไม่มั่นใจในตัวเอง หรือ Self-Esteem ที่ต่ำ จากอิทธิพลของโลกโซเชียล ที่เอาตัวเองไปเปรียบเทียบกับคนอื่น เมื่อเรารู้สึกด้อยค่า ไม่ดีพอ และต้องการเติมเต็มช่องว่างนั้น โดยการซื้อรูปภาพหรือวิดีโอไลฟ์สไตล์ของคนอื่นมาโพสต์ จึงเป็นเหมือนทางออก สำหรับปัญหานี้ คือการสร้าง “ตัวตนในอุดมคติ”
เทรนด์นี้มีความน่าสนใจในการนำไปถกเถียงต่อได้ว่า แม้สิ่งนี้จะเป็นการหารายได้ผ่านรูปในราคาเริ่มต้นอันน้อยนิดที่อาจเติบโตเป็นตลาดที่น่าติดตาม แต่หากมองในระยะยาวแล้วก็อาจส่งผลในแง่ร้าย จากผลกระทบการนำรูปไปแอบอ้างเพื่อหลอกลวงผู้อื่น หรือกระทบต่อสุขภาพจิตที่ทำให้ยึดติดกับภาพลักษณ์บนโลกออนไลน์มากกว่าชีวิตจริง