หลังจากที่เมาหมัดมากับ Guardians เมื่อสัปดาห์ก่อน ก็ได้มีโอกาสมาสัมผัสกับหนังรัสเซียอีกครั้งกับ Attraction ซึ่งเป็นหนังสไตล์เอเลียนบุกโลกแนวไซไฟจัดๆ อีกเรื่อง ทั้งนี้ทั้งนั้น มันก็เข้าใจได้ไม่ยากว่าช่วงปี 2017 นี้เราจะได้เห็นหนังแดนหมีขาวส่งออกมาเจาะตลาดเมนสตรีมมากขึ้น ประมาณว่าเน้นสร้างการรับรู้ของแบรนด์ เปิดการรับรู้ใหม่ ขยายฐานคนดูหนัง และก็ประชาสัมพันธ์วัฒนธรรมและความภูมิใจก่อนจัดงานบิ๊กๆ อย่าง ฟุตบอลโลก 2018 ปีหน้าที่พวกเขาเป็นเจ้าภาพ รวมทั้งเป็นโอกาสดีที่ภาพลักษณ์ของอเมริกา คู่ปรับตลอดกาลเองก็กำลังสั่นคลอนจากประเด็นใหญ่ทางการเมืองด้วย
แน่นอนว่ารัสเซียเองก็เดินตามแนวทางของหลายๆ ประเทศที่เดินตามพิมพ์เขียวทางการตลาดเหมือนๆ กัน ใช้ วัฒนธรรม มาจับ มาเป็นจุดขายของ ผ่านช่องทางที่เป็นมิตรอย่างภาพยนตร์ ซึ่งปีที่ผ่านมารัฐบาลรัสเซียก็มีโปรเจ็กต์สนับสนุนคนทำหนังในประเทศอย่างจริงจัง รวมทั้งกระทรวงวัฒนธรรมเองก็ตีกรอบชัดเจนถึงแนวของหนังที่จะได้รับพิจารณาให้สร้างก่อน สังเกตการณ์ผ่านแคแร็คเตอร์ของผู้นำปูตินแล้วคงเดาได้ไม่ยาก และแน่นอนว่าประเด็นสำคัญที่ซ่อนอยู่หลังคีย์เมสเซจ อีกทีนั้นคือเรื่องอวยชาติ แน่นอนมันเป็นโมเดลที่เห็นผ่านฮอลลีวูดทุกปี
หากมองว่านี่เป็นกลยุทธ์การตลาดเชิงรุก แท็คติกที่รัสเซียนำมาใช้ย่อมต้องมองมาที่หนังแอคชันไซไฟ หวือหวา แสดงแสนยานุภาพก่อน โดย Attraction เองมีหน้าหนังที่เย้ายวนด้วยภาพของสงคราม เอเลียนบุกโลกบู๊ล้างผลาญ และขายงานซีจีจัดหนัดจัดเต็มเล่นใหญ่ สมกับเป็นหนังฟอร์มยักษ์ของรัสเซีย พล๊อตเรื่องฟุ้งเฟ้อที่เราพอจะเดาทางหนังได้มันก็อยู่ที่ว่า เอเลียนบุกโลกมาเพื่ออะไร และตัวหนังจะ ‘เล่น’ อะไรกับมัน ให้ออกมาน่าสนใจไม่ ‘เลี่ยน’ ไม่ ‘เฝือ’ เหมือนหนังแนวนี้ในตลาด
ตัวหนังเลือกใช้อุบัติเหตุที่บังเอิญยานอวกาศของเอเลียนซึ่งมาจากดาวที่มีอารยธรรมและเทคโนโลยีสูงส่ง ร่วงหล่นลงมายังโลกกลางกรุงมอสโก จากนั้นก็เป็นการเล่นฉากยาว ‘โชว์ของ’ กองทัพทหารรัสเซีย และอาวุธยุทโธปกรณ์ล้ำๆ ตรงนี้องค์ประกอบภาพ เทคนิคพิเศษที่ใส่เข้ามาทำได้ดีเหมือนเป็นการตัดริบบิ้นเปิดงาน และเป็นส่วนที่หนังทำออกมาได้โดดเด่น ดูขึงขังจริงจัง ดุดันแบบรัสเซียด้วย
อันที่จริง Attraction นั้นทำได้ค่อนข้างดีโดยเฉพาะการเลือกสื่อ เมสเซจ หลักของเรื่องออกมาในสไตล์จัด เส้นเรื่องที่ไม่แบน เรียกว่าเลือกนำเสนอแล้วไม่เลี่ยน โดยเฉพาะตัวละครหลักอย่างนางเอก ยูเลีย (อิรินา สตาร์เชนบอม) และ อเล็กซานเดอร์ เปตรอฟ (โตม) ที่ออกแบบแคแรคเตอร์ได้แปลกแตกต่าง ซึ่งสาวยูเลียที่เป็นผู้ขับเคลื่อนหนังเรื่องนี้นั้น กลมกล่อมทั้งด้านความแข็งกระด้างและอ่อนโยนในแบบฉบับสาวรัสเซียอย่างลงตัว เล่นออกมาแล้วมีเสน่ห์เฉพาะ ไม่ได้เก่งเทพครบองค์แบบ แองเจลินา โจลี ใน Salt หรือ อูม่า เธอร์แมน ใน Kill Bill เทียบกันแล้วยูเลียก็เหมือนสาวเซอร์ๆ บ้านๆ ปนแนวฮิปสเตอร์ ที่มีรสชาติหวานขมเป็นกันเอง คนดูเข้าถึงแคแรคเตอร์ตัวนี้ง่ายมาก
Attraction หนังเอเลี่ยนที่สร้างเซอร์ไพรส์จากสิ่งที่เห็นจากทีเซอร์ชนิด คุณหลอกดาวเลยคือ มันเป็นหนังเอเลียนที่ไม่ได้เน้นต่อสู้รบราฆ่าฟันอย่างที่เราคาดหวัง กลับกัน มันนำเสนอชูเรื่อง ศักดิ์ศรีของมนุษย์โดยมีคนรัสเซียเป็นศูนย์กลาง และในขณะเดียวกันมันก็จิกกัดด้านมืดในสังคมรัสเซียเองแบบเจ็บแสบ เอเลียนหรือมนุษย์ต่างดาวเป็นเพียงฉากหน้าและกระจกบานโตๆ ที่สะท้อนให้เห็นความเห็นแก่ตัวของรัฐบาล กองทัพและผู้มีอำนาจ จิตใจของคนที่พร้อมจะโอนเอียงแปรเปลี่ยนไปได้ทุกเมื่อถึงจะแยกแยะผิดชอบชั่วดีได้ คล้ายจะบอกว่าแม้มนุษย์จะมีความรัก ความรู้สึก แต่มนุษย์นั้นจริงๆ แล้วก็ไม่ได้เป็นสัตว์ที่มีเหตุผล แต่สุดท้ายก็จะเลือกทำเพื่อสิ่งที่ตัวเองต้องการก่อน จากนั้นจะดัดจริตบิดเบือนสิ่งผิดเป็นถูก หาพวก ไล่ล่าคนคิดต่าง ไม่ให้มีที่ยืน ก็สุดแท้แต่ (ฟังดูคุ้นๆ จังเลย อิอิ)
ตัวหนังผูกปมได้ค่อนข้างดี ความสัมพันธ์ของตัวละครและความเป็นเหตุเป็นผลไม่ถึงกับเบาโหยง แต่สิ่งที่อาจทำให้คนดูทิ้งหนังเรื่องนี้ไปคือ ‘วิธีการเล่า’ ที่ค่อนข้างใช้เวลานานและเยิ่นเย้อ มีหลายฉากที่ฟุ่มเฟือยและบทพูดที่ล่องลอย มีแล้วทำให้คนดูงงมากกว่าเดิม บางฉากไม่มีจะดีกว่า เลยมีช่วงเนือย หืดจับอยู่บ้าง จังหวะเปลี่ยนอารมณ์ค่อนข้างแตกต่างจากหนังฮอลลีวูด แม้จริงอยู่ที่ Attraction จะหยิบยืมวิธีการหรือมีกลิ่นหนังอื่นมาปนหลายจุด มันมีทั้งความเป็น Hooligan และ Iron Man แต่วิธีการ แนวคิดของการเล่า การขมวดปม และคลี่คลายนั้น มันมีจุดที่ทำให้หนังรัสเซียสะดุดขาตัวเอง เหมือนมันเป็นพลังงานบางอย่าง ที่อาจเชื่อมโยงกับวิธีคิด การกระทำของผู้กำกับแถบประเทศหลังม่านเหล็ก ที่เติบโตมาพร้อมกับการรับรู้และเข้าใจที่มีต่อเรื่องราวต่างๆ ไม่เหมือนผู้กำกับหนังฮอลลีวูด หรือแนวทางแบบสากล แต่เขานำเสนอแบบนี้แล้วไปขายในบ้านเขา มันเวิร์ค
ในภาพรวม Attraction สอบผ่าน หนังดูมีความพยายามจะเล่า ใส่ชั้นเชิงและมุมมองต่างๆ ให้มีมิติ เราสามารถมองข้ามบางจุดที่ไม่พิถีพิถันไปได้บ้าง เพราะไม่ส่งผลอะไรกับตัวหนัง หนังเอเลียนที่ไม่เอเลียน เอเลียนที่ออกแบบมาดูดี ไม่ยี้ไม่แหวะ ดูล้ำดูแพง ออกจะเป็นเอเลียนที่เข้าวัดเข้าวาด้วยซ้ำ (ฮา) และแม้ว่าจะน่าเสียดายที่ภาคแอคชันดูน้อยเกินคาดไปหน่อย สีสันบางอย่างที่คิดว่าน่าจะใส่ลงไปให้มันสุดกว่านี้ อย่างน้อย Attraction ก็ถือว่าเข้ามากอบกู้หน้าหนังรัสเซียที่ออกมาช่วงนี้ได้ถูกจังหวะ แม้ว่าจะไม่ได้ตั้งใจก็ตาม