ทุกวันนี้การสร้าง “เฟซบุ๊กปลอม” เป็นเรื่องง่าย แค่ทำไม่กี่ขั้นตอนก็สามารถปลอมตัวเป็นคนอื่นได้แล้ว ถือว่าเป็นภัยออนไลน์ใกล้ตัวที่ทุกคนมีโอกาสเจอ และอาจถูกหลอกลวงจนเกิดความเสียหายได้ คำถามคือเราจะ #แยกแยะเฟซจริงกับเฟซปลอมได้ยังไง
ต้องยอมรับว่าการแยกแยะเฟซจริงกับเฟซปลอม สำหรับหลายคนเป็นเรื่องที่ค่อนข้างยาก เพราะต้องสังเกตจุดผิดปกติหลายอย่าง และปัจจัยแวดล้อมหลายด้าน ถึงพอจะ “แยกได้คร่าว ๆ ว่าเฟซจริงเป็นแบบไหน และเฟซปลอมเป็นแบบไหน” บทความนี้เราจะพาทุกคนมาสังเกต #วิธีเบื้องต้นในการแยกเฟซจริงกับเฟซปลอม
หมายเหตุ : นี่คือวิธี “เบื้องต้น” เท่านั้น ไม่ได้การันตีว่าเช็กตามนี้แล้วจะยืนยันได้เลยว่าเป็นเฟซจริง หรือเฟซปลอม แนะนำให้ปรึกษาบุคคล หรือหน่วยงานที่เชื่อถือได้ช่วยยืนยันอีกที
1️⃣ สังเกตเครื่องหมายติ๊กถูกสีฟ้า (Verified badge) : ถ้าคนที่คุยกับเราอ้างตัวว่าเป็นคนมีชื่อเสียง เช่น ดารา นักร้อง อะไรแนวนี้ หรือเป็นหน่วยงานเอกชน หรือหน่วยงานรัฐฯ ให้เราลองสังเกตดูว่ามีเครื่องหมายติ๊กถูกสีฟ้าหรือเปล่า ถ้ามีเครื่องหมายสีฟ้าก็แปลว่าเป็นเฟซจริง (เพราะผ่านการตรวจสอบและยืนยันจาก Facebook แล้ว)
2️⃣ ถูกสร้างโปรไฟล์ขึ้นมาได้ไม่นาน หรือมีการเปลี่ยนชื่อ : หนึ่งในจุดสังเกตที่มักจะเห็นได้ในเฟซปลอมคือ วันที่สร้างเฟซ มักจะอยู่ในหลักวัน หรือหลักเดือน เพราะมิจฉาชีพมักจะสร้างมาเพื่อหลอก พอหลอกสำเร็จก็ปิด แล้วก็เปิดเฟซใหม่ ส่วนเฟซจริงที่มีการเคลื่อนไหวมานาน มีประวัติโพสต์ย้อนหลังหลายปี และไม่มีการเปลี่ยนชื่อบ่อยนัก มักจะเป็นเฟซจริงมากกว่า
3️⃣ ภาพหรือวิดีโอจะไม่ค่อยชัดเท่าไร : ส่วนใหญ่เฟซปลอม มักจะไปขโมยเซฟรูปภาพหรือวิดีโอของเฟซจริงมาโพสต์อีกที ซึ่งภาพที่ถูกดาวน์โหลดและนำมาลงซ้ำ จะผ่านกระบวนการบีบอัดไฟล์ (Compression) ทำให้ความละเอียดและคุณภาพลดลงอย่างเห็นได้ชัด ภาพจึงมักจะดูแตก เบลอ หรือไม่คมชัดเท่ากับภาพต้นฉบับ
ข้อควรระวัง : ในมือถือบางรุ่นอาจจะถ่ายรูปได้ไม่ชัด แนะนำให้ดูประกอบกับข้อ 4 – 5
4️⃣ มักคุยเรื่องเงิน : ต้องเข้าใจก่อนว่าเฟซปลอมส่วนใหญ่ถูกสร้างโดยมิจฉาชีพที่หวังจะเอาเงินในกระเป๋าเรา ประเด็นที่คุยในช่วงแรกจะเป็นเรื่องทั่วไป เพื่อทำให้เราตายใจ จากนั้นก็จะค่อย ๆ เปลี่ยนประเด็นมาเป็นเรื่องความรัก เพื่อสร้างความผูกพัน และสุดท้ายก็จะจบที่เรื่องเงิน เช่น
มีเรื่องเดือดร้อน ต้องขอยืมเงิน
ทำยอดไม่ได้ อยากให้ช่วยซื้อสินค้า
ชวนให้ลงทุนคนละครึ่ง จะสร้างอนาคตไปด้วยกัน
กำไรดี ได้เงินง่าย ลงแค่เงินก็พอ
ไม่ว่าจะมาด้วยประเด็นไหน สุดท้ายเป้าหมายของมิจฉาชีพคือ อยากจะเอาเงินในบัญชีเรา หรือให้เราโอนเงินออกเพื่อทำอะไรซักอย่าง แนะนำว่าถ้าเริ่มมีประเด็นนี้เมื่อไร อย่าโอนเงินไปให้ หรือช่วยซื้ออะไรเด็ดขาด !
5️⃣ ไม่ยอมให้เห็นหน้า และไม่ยอมมาเจอ : เฟซปลอมส่วนมากมักจะเอารูปคนอื่นมาใช้ เลยมักจะหลีกเลี่ยงในการ Video Call หรือการโทรแบบเห็นหน้ากัน แล้วอ้างด้วยเหตุผลต่าง ๆ นานา เช่น อาย, กล้องหน้าพัง, มือถือมีปัญหา, สัญญาณไม่ดี อยู่ในพื้นที่อันตรายห้ามถ่าย เป็นต้น รวมถึงไม่ยอมออกมาเจอเด็ดขาด เพราะถ้าเห็นหน้าเราจะรู้ได้ทันทีเลยว่านี่ไม่ใช่ตัวจริง
และทั้งหมดนี้คือการตรวจสอบเบื้องต้นที่เรารวบรวมมาแชร์ให้ลองสังเกตกัน หากใครที่มีวิธีสังเกตอื่นนอกเหนือจากนี้มาเล่าให้ฟังได้ หรือเอาไปเตือนคนใกล้ตัวที่มีแนวโน้มว่ากำลังโดนหลอกลวงจาก “เฟซปลอม”
#BTbeartai #วิธีสังเกตเฟซปลอม #วิธีเช็กเฟซปลอม