การประชุมสุดยอดผู้นำนาโต (NATO) ครั้งล่าสุดเพิ่งจบไปที่กรุงมาดริด ประเทศสเปน ได้ลงมติชัดเจนคือรัสเซียเป็นยาชูกำลังให้กับองค์การนาโตในฐานะเป็นอภิมหาศัตรูหมายเลข 1 ซึ่งก่อนหน้านี้เพียงไม่กี่ปี ยุคอดีตประธานาธิบดีโดนัล ทรัมปส์ อดีตผู้นำท่านนี้ได้ออกมาประกาศว่าองค์กรพันธมิตรนาโตล้าสมัยแล้ว ยกเลิกไปเลย

ที่ประชุมครั้งนี้พิเศษ ถือว่าเป็นนัดประชุมประวัติศาสตร์ เพราะมีสวีเดนและฟินแลนด์เข้าร่วมประชุม ทั้งสองประเทศนี้รักษาความเป็นกลางมาตลอด 7 ทศวรรษที่ผ่านมา แต่เมื่อไม่นานหลังรัสเซียบุกยูเครนในเดือนกุมภาพันธ์ ได้แสดงความต้องการเป็นสมาชิกนาโต้อย่างเร่งด่วน ที่ประชุมได้ตัดสินใจว่าจะจัดการให้ทันที

กว่าจะมาถึงวันนี้ต้องวกมาดูบทบาทของตุรกีที่ในที่สุดยินยอมให้ทั้งประเทศสแกนดิเนเวียนเข้าร่วมพันธมิตร เนื่องจากสองประเทศนี้มีผู้ลี้ภัยการเมืองชาวเครตที่รัฐบาลตุรกีถือว่าเป็นกลุ่มก่อการร้ายอาศัยอยู่ ตุรกีต้องการให้ทั้งสวีเดนและฟินแลนด์จัดการส่งตัวนักการเมืองลี้ภัยนี้เหล่านี้กลับมาตุภูมิ ปรากฎว่าทั้งสามประเทศได้ออกแถลงการณ์ร่วมกันว่าจะจัดการเรื่องนี้ให้เรียบร้อยตามกระบวนการทางกฎหมาย เพราะเป็นปัญหาคาราคาซังมานาน

อีกประเด็นที่สำคัญคือบทบาทประธานาธิบดีโจ ไบเดน ที่พยายามเป็น”กาวใจ” ให้สองผู้นำพลังเศรษฐกิจเอเชียคือญี่ปุ่นและเกาหลีให้หันหน้าเข้าหากันจับมือคืนดีกัน เรื่องนี้เป็นเรื่องละเอียดอ่อนเพราะทั้งสองประเทศมีประวัติศาตร์ที่เจ็บปวดยังตกลงกันไม่ได้

ไบเดนต้องการผนึกกำลังทั้งในยุโรปและเอเชียเพื่อต้านการขยายอิทธิพลจีนในวันข้างหน้า จำเป็นต้องอาศัยทั้งญี่ปุ่นและเกาหลีในฐานะพันธมิตรเข้ามาช่วยอีกแรงหนึ่ง สหรัฐอเมริกายังต้องการและหวงแหนบทบาทเดิมคือการเป็นตำรวจโลก ทั้ง ๆ ที่สภาพภูมิรัฐศาสตร์ได้พลิกโฉมใหม่หมดแล้ว มีคู่ท้าทายพลังอำนาจทั้งการเมืองและเศรษฐกิจมากขึ้นเรื่อยๆ

ตอนนี้องค์การนาโต้แข็งแรงกว่าที่เคยคาดคิดกันไว้ เพราะต้องแสดงให้รัสเซียเห็นว่าการบุกรุกยูเครนนั้นไม่มีประเทศใดยอมรับได้ ขัดต่อกติกาสากลอย่างร้ายแรง ส่งผลร้ายต่อยุโรปโดยตรงคือต้องมีการปรับตัวแบบฉับพลันในการใช้วิถีชีวิตที่ต้องประหยัด พอเพียง ยุโรปที่เคยพึ่งรัสเซียทางด้านพลังและอาหารนั้นอาจจะประสบความลำบากในช่วงต้น ๆ ภาวะเงินเฟ้อสูง เศรษฐกิจตกต่ำลงอีก ต้องหาแหล่งพลังงานและอาหารใหม่มาทดแทน ซึ่งต้องมีค่าใช้จ่ายมากขึ้น

ต้องเฝ้าดูว่าฤดูหนาวที่กำลังมาถึงในยุโรป พิจารณาว่ารัฐบาลในยุโรปจะมีมาตรการอย่างไรที่จะรับมือการขาดแคลนพลังงานและราคาอุปโภคและบริโภคที่สูงขึ้น เนื่องจากจะมีผลโดยตรงต่อการต่อสู้ในสนามรบรัสเซียและยูเครน

พิสูจน์อักษร : สุชยา เกษจำรัส