สำนักงานคณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) เผยแพร่เอกสารชี้แจงการรายงานผลคะแนนการเลือกตั้งอย่างไม่เป็นทางการ (ECT Report) โดยระบุว่า ตามที่มีสื่อมวลชนสอบถามมายังสำนักงาน กกต. และมีผู้แสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับการรายงานผลคะแนนเลือกตั้งอย่างไม่เป็นทางการว่านั้น สำนักงาน กกต. ตระหนักดีถึงการแจ้งข้อมูลเกี่ยวกับการรายงานผลคะแนนการเลือกตั้งอย่างไม่เป็นทางการให้ประชาชนได้ติดตามความคืบหน้าและรับทราบผลคะแนนตามมาตรา 120 วรรคสอง แห่งพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร พ.ศ. 2561 เป็นอย่างดี ทั้งนี้ในการเลือกตั้ง ส.ส.เป็นการทั่วไป ที่จะมีขึ้นในปี 2566 จึงได้จัดให้มีการรายงานผลคะแนนการเลือกตั้งอย่างไม่เป็นทางการ ตามมาตรา 120 วรรคสอง เหมือนการเลือกตั้งครั้งที่ผ่านมา ผ่านทางระบบ ECT Report ที่เน้นความถูกต้องและรวดเร็ว โดยประชาชนจะเห็นคะแนนแรกเมื่อกรรมการนับคะแนนประจำหน่วยเลือกตั้ง (กปน.) นับคะแนนเสร็จ และได้ตรวจสอบความถูกต้องในแบบรายงาน ส.ส. 5/18 และนำไปติดหน้าหน่วยเลือกตั้งให้ประชาชนได้ดูและตรวจสอบ (โดยภายใน 5 วันนับแต่วันเลือกตั้งก็มีการสำเนาแบบรายงาน ส.ส. 5/18 เผยแพร่ในเว็บไซต์ของสำนักงานด้วย) ซึ่งคะแนนของหน่วยแรกก็จะถูกกรอกลงในระบบ ECT Report และคะแนนจากหน่วยเลือกตั้งอื่นๆ ก็จะทยอยนำเข้าระบบ ECT Report อย่างต่อเนื่องต่อไป ประชาชนจึงสามารถติดตามผลคะแนนได้อย่างต่อเนื่องจากสื่อมวลชนต่างๆ ที่มาเชื่อมต่อกับระบบ ECT Report และจะทราบผลคะแนนว่า ผู้สมัครผู้ใด หรือพรรคการเมืองใดได้คะแนนจำนวนเท่าใด ในคืนวันเลือกตั้งทันที
ทั้งนี้ จากการดำเนินการถอดบทเรียนการเลือกตั้ง ในปี 2562 ที่ผ่านมา ทำให้สำนักงาน กกต. ทราบถึง ข้อจำกัดในการรายงานผลคะแนนว่าไม่ได้เกิดจากแอปพลิเคชันแต่ประการใด แต่เกิดจากการกรอกคะแนนจากหน่วยเลือกตั้งที่มีอยู่ประมาณ 92,000 หน่วย หน่วยละไม่น้อยกว่า 70 ข้อมูล ดังนั้นเพื่อให้การรายงานผลคะแนนอย่างไม่เป็นทางการถูกต้อง รวดเร็ว และมีประสิทธิภาพ สำนักงาน กกต. จึงนำระบบ ECT Report มาใช้เพื่อมิให้เกิดความเสี่ยงอันเนื่องมาจากการกรอกคะแนน ที่มีสาเหตุมาจาก
1. ความล้าจากการทำงานอย่างต่อเนื่องของกรรมการนับคะแนนประจำหน่วยเลือกตั้ง (กปน.) ซึ่งต้องทำงานโดยไม่มีเวลาหยุดพัก ประมาณ 15 – 18 ชั่วโมง เพราะต้องตื่นตั้งแต่ตี 4 เพื่อรับอุปกรณ์และเตรียมหน่วยเลือกตั้ง อีกทั้งยังต้องอำนวยความสะดวกให้แก่ผู้มีสิทธิเลือกตั้ง ดำเนินการนับคะแนน ส่งมอบอุปกรณ์การเลือกตั้งและผลคะแนน ประกอบกับต้องทำงานภายใต้แรงกดดันตามสภาพของการแข่งขันทางการเมืองในแต่ละพื้นที่
2. การเลือกตั้งเป็นระบบบัตร 2 ใบ ด้วยสาเหตุข้างต้นมีความเสี่ยงที่จะเกิดความผิดพลาดในการกรอกคะแนนได้และ
3. จำนวนพรรคการเมืองหรือผู้สมัครสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรแบบแบ่งเขตเลือกตั้งมีเป็นจำนวนมาก ชื่อพรรคการเมืองที่มีลักษณะชื่อพ้องกัน คล้ายกันเป็นจำนวนมาก มีความเสี่ยงที่จะเกิดความผิดพลาดในการกรอกคะแนนได้
อนึ่ง การแก้ระเบียบโดยยกเลิกการกำหนดให้มีแอปพลิเคชันเพียงช่องทางเดียวในการรายงานผลคะแนนอย่างไม่เป็นทางการ จึงเป็นการแก้ไขข้อจำกัดในการนำเสนอข้อมูลแก่ประชาชนให้มีช่องทางที่หลากหลายมากยิ่งขึ้น แต่ก็ไม่ได้ปิดช่องทางการจัดให้มีแอปพลิเคชันแต่อย่างใด เพราะในมาตรา 120 ได้รองรับการรายงานผลการเลือกตั้งอย่างไม่เป็นทางการทุกช่องทางไว้ การยกเลิกเรื่องแอปพลิเคชันออกจากระเบียบจึงเป็นเรื่องที่ถูกต้องเหมาะสมแล้ว ทำให้สำนักงาน กกต. มีทางเลือกที่จะรายงานผลคะแนนอย่างไม่เป็นทางการได้หลากหลาย ทั้งนี้ ขึ้นอยู่กับความเหมาะสมในช่วงเวลาดังกล่าวว่า ช่องทางใดจะทำให้การรายงานผลคะแนนได้อย่างถูกต้อง มีประสิทธิภาพ และเกิดประโยชน์กับประชาชนมากที่สุด
ที่มา : กกต