ประธานาธิบดีรัสเซีย วลาดีมีร์ ปูติน เป็นผู้นำระดับเทพ สามารถพยุงตัวเองอยู่ในอำนาจได้นานถึง 2 ทศวรรษ มีกลยุทธ์เต็มสำรับ ไม่น่าแปลกใจ เกมจิตวิทยาสงครามที่ปูตินนำมาเล่นกับสหรัฐอเมริกาและองค์การนาโต้ได้ผลอย่างดีเลิศ
ปูตินเคยเป็นหัวหน้าเคจีบีมาก่อน รู้หมดว่าสังคมในโลกตะวันตกและยุโรปมีอะไรที่บอบบางและเข้มแข็งสามารถนำมาใช้ประโยชน์ได้ ในช่วงสหภาพโซเวียตล่มสลาย เขาเป็นหัวหน้าประจำการสำนักงานสืบราชการลับรัสเซียในกรุงเบอร์ลิน ซึ่งเป็นจุดที่เขาเริ่มเห็นความเสื่อมถอยของสหภาพโซเวียต และในที่สุดก็แตกสลายสร้างความช้ำใจให้ปูตินอย่างยิ่ง
ในหัวใจปูติน มีความตั้งใจอันแน่วแน่คือ ต้องพยายามเสริมสร้างอิทธิพลรัสเซียให้กลับมายิ่งใหญ่เหมือนเดิมอีกครั้งเหมือนในอดีตสหภาพโซเวียตซึ่งเป็นโจทย์ใหญ่ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในการรักษาอธิปไตยแห่งดินแดนของอดีตสหภาพโซเวียตไม่ให้มันถูกแบ่งแยกออกไปอีกเหมือนปี 1990 ปูตินจะไม่ยอมให้ใครหน้าไหนมาข่มขู่เรื่องความมั่นคงชายแดนที่ถูกล้อมรอบด้วยพันธมิตรของสหรัฐอเมริกาและองค์การนาโต้ในทางด้านตะวันออกและทางภาคใต้ของประเทศ
รัสเซียมีท่าทีชัดเจนประเด็นยูเครนคือ ในอนาคตถ้ายูเครนเป็นสมาชิกนาโต้ ก็เท่ากับว่าตอนใต้ของรัสเซียมีศัตรูมาตั้งค่ายทหารข้างบ้าน จะเอาอาวุธประเภทไหนมาไว้สำรองย่อมได้ เรื่องนี้ปูตินยอมไม่ได้เด็ดขาด ได้ยื่นคำขาดว่ายูเครนต้องไม่เข้าเป็นสมาชิกองค์การนาโต้ ส่วนประธานาธิบดีสหรัฐอเมริกาโจ ไบเดน กับองค์การนาโต้ตอบโต้ชัดเจนเช่นกัน ยูเครนมีเสรีภาพที่เข้าร่วมเป็นสมาชิกองค์การนาโต้หรือไม่ ไม่มีประเทศบังคับได้ ขึ้นอยู่กับความสมัครใจ
ปูตินแสดงถึงความเด็ดขาดที่เล่นเอาสหรัฐอเมริกาและสมาชิกองค์การนาโต้หนาวไปเลยก็คือ ส่งทหารรัสเซียมากกว่า 100,000 คน อาวุธครบมือพร้อมถล่มยูเครนได้ทุกเมื่อ ปูตินรู้และเข้าใจจิตวิทยาของโลกตะวันตกดี คือ ยูเครนไม่มีความสำคัญพอที่จะพลีชีพเข้าป้องกันอธิปไตยแห่งดินแดงให้ ตอนรัสเซียส่งทหารเข้ายึดไครเมียในปี 2014 ไม่มีประเทศไหนส่งทหารมาตอบโต้การรุกราน ที่ผ่านมามีแต่คำขู่เกี่ยวกับการแซงชั่นด้วยมาตรการเข้มงวดที่สุดเพื่อทำโทษผู้นำรัสเซียหากรัสเซียล้ำเส้นเข้าไปในยูเครน
ในยุโรปช่วงฤดูหนาว พลังงานนำเข้าจากรัสเซียเป็นสิ่งที่มีค่ามากที่สุด มิฉะนั้นคนยุโรปจะหนาวตาย นี่ก็เป็นสาเหตุหนึ่งสหรัฐอเมริกาพยายามหาทางเลือกทางด้านพลังงานให้ยุโรปโดยการชักจูงเอาประเทศเล็ก ๆ อย่างกาตาร์ในตะวันออกกลางมาเล่นเกมนี้ด้วย เนื่องจากมีแก๊สธรรมชาติเยอะ สหรัฐอเมริกาตอนนี้ไม่ต้องพึ่งพลังงานนำเข้าจากตะวันออกกลางอีกต่อไป สามารถสกัดน้ำมันจากทรายและก้อนกรวด (Shale Oil) ได้แล้ว ทำให้มีปริมาณแก๊สธรรมชาติที่เป็นผลพลอยได้จากการสกัดทรายน้ำมันซึ่งมีปริมาณมากพอที่จะส่งออกไปยังยุโรปได้ ต้องการลดการพึ่งพาพลังงานจากรัสเซีย
เยอรมนีเป็นประเทศที่ต้องรับเคราะห์เต็ม ๆ จากเกมเลือดเย็นที่ปูตินหยิบมาเล่นกับพันธมิตรของสหรัฐอเมริกา ไม่มีประเทศใดในยุโรปที่มีประวัติศาสตร์ซับซ้อนมากเท่ากับสองประเทศนี้ ผู้นำเยอรมนีจึงมีความคิดเห็นต่อท่าทีของรัสเซียที่แตกต่างกัน ผลต่อเนื่องจากการประจันหน้าคือความแตกแยกระหว่างประเทศยุโรป อีกประเด็นคือท่าทีของยุโรปต่อสหรัฐอเมริกา
รัสเซียไม่ต้องการบุกรุกยูเครนในช่วงนี้อยู่แล้ว เนื่องจากจะทำให้แผนยุทธศาสตร์กดดันในระยะยาวเสียหาย ขณะนี้รัสเซียได้เปรียบทางด้านเชิงยุทธศาสตร์ แค่ได้สร้างแรงกระเพื่อมให้เหล่าสมาชิกยุโรปทั้งหมดได้เข้าใจและเข้าถึงความห่วงใยเรื่องความมั่นคงของรัสเซียที่เกี่ยวโยงกับองค์การนาโต้
นอกจากนี้ ปูตินยังรู้ว่าต่อไปนี้จะมีประเทศใดยุโรปที่พอคบได้เป็นหุ้นส่วนทางยุทธศาสตร์ในวันข้างหน้า
พิสูจน์อักษร : สุชยา เกษจำรัส