การร้องไห้มักถูกคนเข้าใจผิดว่าเป็นผลลัพธ์ของคนอ่อนแอ ขี้แพ้ ขี้แย แต่ทั้งที่จริง ๆ แล้วการร้องไห้เมื่อเจอกับสถานการณ์ที่เลวร้ายหรือกระทบกระเทือนจิตใจกลับเป็นกลไกในการดูแลสุขภาพจิตที่สำคัญ ในช่วงท้ายของบทความอยากให้เสริมวิธีสังเกตว่าจะจัดการกับการร้องไห้อย่างไรดี หรือการร้องไห้แบบไหนอาจเป็นสัญญาณของภาวะทางอารมณ์
การร้องไห้ไม่ได้หมายความว่าเราอ่อนแอเสมอไป เพราะในบางครั้งเราร้องไห้เพราะมีความสุข ตื้นตันประทับใจ หรือเกิดจากความเศร้าได้เช่นเดียวกัน แต่ก็ยังมีหลายคนที่คิดว่าคนร้องไห้บ่อย ๆ เป็นคนอ่อนแอ หรือขี้แย แต่จริง ๆ แล้วการร้องไห้เป็นเพียงการแสดงความรู้สึกที่อยู่ภายในจิตใจออกมา และเราเคยสงสัยหรือไม่ว่า หลังจากเราได้ร้องไห้แล้ว จะทำให้เรามีความรู้สึกดีมากยิ่งขึ้น ด้วยความที่การร้องไห้มีประโยชน์ในด้านสุขภาพทางจิตใจมากกว่าที่เราคิดนั่นเอง
การร้องไห้เป็นเรื่องปกติจริงหรือไม่ ?
โดยปกติแล้วคนเรามักจะไม่ชอบร้องไห้เท่าไหร่นัก เพราะกลัวจะถูกมองว่าเป็นคนอ่อนแอ หรือเป็นคนขี้แง จึงทำให้หลายคนเลือกที่จะทำตัวเข้มแข็ง แม้ในใจจะแตกสลายมากเท่าไหร่ก็ตาม แต่ทุกคนรู้หรือไม่ว่าการร้องไห้จะเป็นสัญชาตญาณธรรมชาติของเรา และเป็นสิ่งแรกที่เราทำกันมาตั้งแต่เกิด ในชีวิตช่วงเวลาหนึ่งก็ต้องมีช่วงที่เราอยากร้องไห้ออกมา เพราะการร้องไห้จะเป็นสิ่งที่สามารถบอกความรู้สึกต่าง ๆ ของเราไปยังผู้อื่นได้ นอกจากนี้การร้องไห้ยังเป็นอีกหนึ่งวิธีตอบสนองทางอารมณ์ และพฤติกรรมต่อบางสิ่งบางอย่างที่เราเห็น ได้ยิน หรือคิด จนในบางครั้งเราต้องการอยู่คนเดียวและร้องไห้ออกมาให้ได้มากที่สุด
ดังนั้นจะต้องกล่าวว่า การร้องไห้เป็นเรื่องธรรมชาติ หรือเป็นเรื่องปกติที่เราสามารถร้องไห้ได้ทุกคน เพราะถือเป็นการระบายความรู้สึกที่อยู่ในใจได้เป็นอย่างดี แต่หากใครที่ร้องไห้อย่างรุนแรง หรือร้องไห้มากเกินไป อาจจะทำให้ร่างกายตึงเครียด และไปเพิ่มอัตราการเต้นของหัวใจ และการหายใจให้สูงขึ้นได้เช่นกัน
ร้องไห้ให้ประโยชน์ได้มากกว่าที่เราคิด
ตั้งแต่เด็กจนโตของหลาย ๆ คน มักจะได้รับการสอนเสมอว่า “อย่าร้องไห้” ยิ่งเป็นเด็กผู้ชายด้วยแล้ว มักจะถูกห้ามไม่ให้ร้องไห้ เพราะหากเราร้องไห้เมื่อไหร่จะกลายเป็นคนไม่เข้มแข็ง ไม่อดทน หรือเป็นคนอ่อนแอไปในทันที แต่เมื่อเราโตขึ้นแล้วร้องไห้ มักจะถูกโยงไปว่าเรามีนิสัยเหมือนเด็ก ที่ไม่ว่าจะเจอเหตุการณ์ไหนก็ร้องไห้ออกมาอยู่เสมอ แต่ทุกคนรู้หรือไม่ว่าความจริงแล้วการร้องไห้ จะให้ประโยชน์ได้มากกว่าที่เราคิด อย่างเช่น
- ช่วยลดความเครียด: การร้องไห้ถือเป็นอีกหนึ่งวิธี ที่จะช่วยลดความเครียดได้เป็นอย่างดี และถึงแม้ว่ายังไม่มีผลการศึกษาอย่างแน่ชัดว่าการร้องไห้ ทำงานกับความรู้สึกอย่างไร เพราะไม่ว่าเราจะมีความสุขมาก ๆ หรือรู้สึกเศร้ามาก ๆ เรามักจะร้องไห้ออกมาทั้งสิ้น แต่ท้ายที่สุดแล้วการร้องไห้จะเป็นอีกหนึ่งตัวช่วยบรรเทาความเครียดทางด้านร่างกายที่มาจากอารมณ์ของเราได้เป็นอย่างดี
และการร้องไห้ยังเป็นการกระตุ้นให้ร่างกายผลักดันความเครียด หรือการทำงานของร่างกายบางอย่าง ไปจุดที่สูงแล้วค่อย ๆ ปล่อยลงมา หลังจากที่เราหยุดร้องไห้แล้ว จะทำให้เกิดภาวะสมดุล และเกิดความสงบสุขภายในจิตใจได้
- การร้องไห้อย่างมีความสุข ช่วยเพิ่มความผ่อนคลาย: การร้องไห้ไม่ได้เป็นการแสดงอารมณ์เชิงลบเสมอไป แต่จะเป็นอีกหนึ่งวิธีการแสดงอารมณ์เชิงบวกได้เช่นเดียวกัน ไม่ว่าจะเป็น การร้องไห้เพราะได้เจอเพื่อน การซาบซึ้งอะไรบางอย่าง หรือการร้องไห้เพราะดีใจแบบสุดขีด ซึ่งการร้องไห้ในเหตุผลเหล่านี้เอง ที่จะทำให้ร่างกายหลั่งสารแห่งความสุขออกมา ส่งผลให้ร่างกายเกิดความผ่อนคลาย และรู้สึกเหมือนกับได้ปลดปล่อยพลังงานบางอย่างออกมา ทำให้เรารู้สึกผ่อนคลายมากขึ้น
- ช่วยให้เราใจเย็นมากยิ่งขึ้น: เพราะการร้องไห้จะเป็นอีกหนึ่งตัวช่วยลดอุณหภูมิในสมองได้เป็นอย่างดี เนื่องจากเมื่อเราร้องไห้อยู่นั้น ร่างกายของเราจะหายใจเร็วขึ้นกว่าเดิม ส่งผลให้หายใจได้อย่างเต็มปอดมากยิ่งขึ้น และเมื่อเราหายใจได้ดีขึ้น จะช่วยให้จิตใจสงบ รู้สึกผ่อนคลายลงได้มากกว่าเดิม
ร้องไห้จากอารมณ์สังเกตอย่างไร และมีวิธีรับมืออย่างไรบ้าง
การร้องไห้จากอารมณ์นั้น จะเกิดขึ้นก็ต่อเมื่อเราถูกกระตุ้นจากอารมณ์ ไม่ว่าจะเป็น ดีใจมาก เสียใจมาก รู้สึกโกรธมาก หรือมีความเครียดมาก ๆ ก็สามารถร้องไห้ได้ทั้งสิ้น เพราะสมองและฮอร์โมนจะกระตุ้นให้เกิดน้ำตาไหลออกมา เพื่อช่วยปรับสมดุลทางอารมณ์ แถมยังช่วยให้เรารู้สึกดีขึ้นได้หลังจากร้องไห้อีกด้วย ในส่วนของวิธีการรับมือเมื่อร้องไห้นั้น ความจริงแล้วเราทุกคนสามารถร้องไห้ได้ทั้งสิ้น
แต่หากเมื่อไหร่ที่เราไม่สามารถจัดการกับอารมณ์ได้ จนเกิดการร้องไห้ไม่หยุด เราจำเป็นต้องพูดคุยกับตัวเอง และปลอบใจตัวเองให้ได้มากที่สุด รวมทั้งการหยุดคิดเรื่องที่ทำให้ร้องไห้ พยายามดื่มน้ำเยอะ ๆ เพื่อช่วยเพิ่มความผ่อนคลายได้มากกว่าเดิม
อย่างไรก็ตามการร้องไห้จะเป็นวิธีระบายความรู้สึกที่ดีที่สุด และไม่ได้เป็นสิ่งที่บอกว่าเราอ่อนแอเสมอไป แต่การร้องไห้จะเป็นสิ่งที่ดี เพื่อให้เราได้ปลดปล่อยอารมณ์ออกมา ทั้งอารมณ์เศร้า อารมณ์โกรธ หรืออารมณ์ดีใจ ดังนั้นการร้องไห้จะเป็นอีกหนึ่งวิธีช่วยลดอาการตึงเครียดได้มากที่สุด เพียงแต่จะต้องระวังไม่ให้ร้องไห้มากเกินไป เพราะอาจจะทำให้ดวงตาอักเสบได้นั่นเอง
อ่านบทความเพิ่มเติมได้ที่ OOCA (อูก้า) ปรึกษาปัญหาใจ
พิสูจน์อักษร : สุชยา เกษจำรัส