วันศุกร์ที่ 21 ตุลาคม สำนักข่าว CNN รายงานโดยอ้างแหล่งข่าวจากเจ้าที่วงในเผยว่าทำเนียบขาวกำลังพูดคุยกับ อีลอน มัสก์ (Elon Musk) เกี่ยวกับการติดตั้งอินเทอร์เน็ตผ่านดาวเทียยมสตาร์ลิงก์ (Starlink) ของสเปซเอ็กซ์ (SpaceX) ในอิหร่าน เพื่อช่วยให้ชาวอิหร่านหลบเลี่ยงการจำกัดเข้าถึงอินเทอร์เน็ตและโซเชียลมีเดีย ซึ่งเป็นวิธีสนับสนุนการเคลื่อนไหวประท้วงในอิหร่านเผยแพร่ความจริงเกี่ยวกับสตรีที่เสียชีวิตและด้านอื่น ๆ ในสังคม หลังจากเกิดเหตุประท้วงรอบอิหร่านจากการเสียชีวิตของ มาห์ซา อามินี

เดือนกันยายน ได้เกิดการชุมนุมประท้วงรอบอิหร่านหลังจากการเสียชีวิตของ มาห์ซา อามินี หญิงสาววัย 22 ปี ซึ่งถูกตำรวจจับกุมในข้อทำผิดกฎระเบียบการสวมฮิญาบหรือผ้าคลุมศีรษะสำหรับสตรีในที่สาธารณะพร้อมถูกทุบตีจนอาการสาหัสแล้วเสียชีวิต

ในช่วงนั้น  อีลอน มัสก์ ซีอีโอของสเปซเอ็กซ์ได้ทวีตประชาสัมพันธ์ว่าได้เปิดให้บริการเน็ตสตาร์ลิงก์ในทุกทวีปแล้วรวมถึงแอนตาร์กติกาด้วย จากนั้นได้มีนักข่าวคนหนึ่งสอบถามมัสก์ว่าเป็นไปได้ไหมในทางเทคนิคจะเปิดให้บริการเน็ตแก่ชาวอิหร่าน อาจเป็นตัวเปลี่ยนเกมสำหรับอนาคต ซึ่งมัสก์ตอบว่าสตาร์ลิงก์จะขอยกเว้นการคว่ำบาตรอิหร่านในเรื่องนี้

หลังจากนั้นกระทรวงการคลังสหรัฐฯ ออกมารับลูกว่าได้อนุญาตให้ส่งออกฮาร์ดแวร์ ซอฟต์แวร์ และบริการที่เกี่ยวข้องกับการสื่อสารทางอินเทอร์เน็ตไปยังอิหร่าน โดยไม่ต้องขออนุญาต ส่วนการส่งออกที่ไม่ได้อยู่ในเกณฑ์ก็สามารถยื่นขอใบอนุญาตเข้ามาได้โดยเฉพาะการทำงานที่สนับสนุนเสรีภาพทางอินเทอร์เน็ตในอิหร่าน (สนับสนุนเต็มที่)

ต่อมามัสก์ได้ทวีตเผยว่าบริษัทจะเปิดการใช้งานเน็ตสตาร์ลิงก์ในอิหร่าน ซึ่งเป็นการตอบทวีตของ แอนโทนี บลิงเคน (Antony Blinken) รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศสหรัฐฯ ที่ทวีตกล่าวว่าสหรัฐฯ ได้ดำเนินการเพื่อพัฒนาเสรีภาพทางอินเทอร์เน็ตและการไหลของข้อมูลอย่างเสรีสำหรับชาวอิหร่าน (สิทธิในการเผยแพร่ข่าวสาร)

บริการเน็ตสตาร์ลิงก์เป็นปัจจัยหนึ่งที่สำคัญที่ช่วยสนับสนุนยูเครนต่อสู้กับการรุกรานของรัสเซีย ทั้งนี้สัปดาห์ที่แล้วมีรายงานว่าเดือนกันยายน สเปซเอ็กซ์ได้ส่งจดหมายถึงเพนตากอนว่าไม่สามารถให้บริการเน็ตสตาร์ลิงก์ในยูเครนได้อีกต่อไป เว้นแต่กองทัพสหรัฐฯ จะช่วยออกเงินหลายสิบล้านเหรียญต่อเดือน

ต่อมามัสก์ได้ทวีตแจงว่าสเปซเอ็กซ์ไม่ได้ขอให้ชดเชยค่าใช้จ่ายที่ผ่านมา แต่ไม่สามารถออกเงินให้ใช้ฟรีไปเรื่อย ๆ อย่างไม่มีกำหนดได้ และถัดมาอีกหนึ่งวันมัสก์ทวีตเผยว่าจะยังคงออกค่าใช้จ่ายสนับสนุนการให้บริการอินเทอร์เน็ตผ่านดาวเทียมสตาร์ลิงก์ให้แก่รัฐบาลยูเครนฟรีสำหรับต่อสู้กับการรุกรานของรัสเซีย 

อย่างไรก็ตาม ข่าวจากคนวงในรายงานว่ากระทรวงกลาโหมสหรัฐฯ กำลังพิจารณาจ่ายเงินให้แก่เน็ตสตาร์ลิงก์เพื่อสนับสนุนยูเครนโดยใช้เงินจากโครงการความช่วยเหลือด้านความมั่นคงของยูเครน นอกจากนี้ Financial Times รายงานว่าสหภาพยุโรปกำลังพิจารณาที่จะสนับสนุนค่าใช้จ่ายให้แก่เน็ตสตาร์ลิงก์ในยูเครน

นอกจากนี้รัฐบาลสหรัฐฯ ที่นำโดยประธานาธิบดี โจ ไบเดน ซึ่งมุ่งเน้นด้านประชาธิปไตยได้ออกแถลงการณ์ยืนเคียงข้างผู้ชุมนุมในอิหร่านที่เรียกร้องสิทธิที่เท่าเทียมกัน และสหรัฐฯ ย้ำว่ากำลังทำให้ชาวอิหร่านเข้าถึงอินเทอร์เน็ตได้ง่ายขึ้น  สรุปง่าย ๆ ว่า อินเทอร์เน็ตสตาร์ลิงก์ของสเปซเอ็กซ์จะเข้ามาสนับสนุนการชุมนุมในอิหร่านเช่นเดียวกับการสนับสนุนยูเครนต่อสู้รัสเซีย ส่วนจะได้ผลแค่ไหนต้องติดตามกันต่อไป

ที่มา : reuters และ CNN

พิสูจน์อักษร : สุชยา เกษจำรัส