วิกิพีเดีย (Wikipedia) เป็นเว็บไซต์ที่เราเชื่อว่าหลายต่อหลายคนน่าจะคุ้นหน้าคุ้นตากันอยู่ไม่น้อยเลย ยิ่งเมื่อเราต้องสืบค้นข้อมูลเล็ก ๆ น้อย ๆ อยู่เป็นประจำ โดยพิมพ์คำค้นหาในเสิร์ชเอนจิน (search engine) อย่างกูเกิล (Google) เช่น เมื่อเสิร์ชคำว่า ‘WEi’ ไป ก็จะปราฏข้อมูลคร่าว ๆ ของ WEi ขึ้นมาให้เราได้อ่าน หรือหากลองพิมพ์คำค้นหา ‘F4 Thailand’ ก็จะได้ข้อมูลคร่าว ๆ จากวิกิพีเดียขึ้นมาให้เราด้วยเช่นกัน

ดังนั้นจึงเห็นได้เลยว่า เมื่อเราพิมพ์ค้นหาอะไรไปในกูเกิล ข้อมูลที่มักจะปรากฏขึ้นมาก่อนใครเลยก็คือข้อมูลของวิกิพีเดีย

โดยเนื้อหาในวิกิพีเดียนั้น ผู้คนโดยทั่วไปจะสามารถเข้าไปแก้ไขได้ ไม่จำกัดเฉพาะบุคคลที่เป็นผู้สร้างบทความเหมือนเว็บไซต์ทั่ว ๆ ไป ทำให้ข้อมูลได้รับการอัปเดตอยู่เสมอ ข้อมูลที่ปรากฏอยู่ในบทความของวิกิพีเดียจึงมักเป็นข้อมูลใหม่ล่าสุด แตกต่างจากเว็บไซต์อื่น ๆ ที่ข้อมูลจะถูกเปลี่ยนแปลงโดยผู้สร้างบทความหรือผู้ได้รับสิทธิ์แก้ไขเท่านั้น ซึ่งมีจำนวนจำกัด

แล้วทำไมถึงเป็นแบบนั้นล่ะ?

เพราะแนวคิดในการมีอยู่ของวิกิพีเดีย คือ การให้อิสระแก่ผู้ใช้งานทุกคน เพื่อแบ่งปัน เผยแพร่ข้อมูลกันอย่างเท่าเทียมนั่นเอง

ซึ่งแนวคิดนั้นเริ่มต้นมาจาก จิมมี่ เวลส์ (Jimmy Wales) นักประกอบการด้านอินเทอร์เน็ต ชาวอเมริกัน-อังกฤษ ที่รักในการศึกษามากกว่าใคร ๆ เขาให้ความสำคัญกับการศึกษามาก เหมือนกับที่ทางบ้านของเขาเองก็ให้ความสำคัญกับการศึกษา เพราะแม้ค่าเทอมจะมีราคาสูงสำหรับครอบครัวในตอนที่จิมมี่ยังเด็ก แต่ครอบครัวก็ยอมจ่าย

จิมมี่มองว่าการศึกษาไม่จำเป็นจะต้องจำกัดอยู่แค่ในห้องเรียนเท่านั้น ไม่ว่าที่ไหน เมื่อไหร่ มนุษย์ก็สามารถศึกษาเรียนรู้ได้ นั่นทำให้เขาเริ่มอยากสร้างสิ่งที่เอื้อต่อการศึกษาด้วยตนเอง อย่าง ‘วิกิพีเดีย’ ขึ้นมา

“ลองนึกภาพโลกที่ทุกคนสามารถเข้าถึงความรู้ทั้งหมดของมนุษย์ได้ฟรีดูสิ นั่นแหละคือสิ่งที่เรากำลังทำอยู่”

-Jimmy Wales, 2004 Slashdot interviews

แม้ว่าเขาจะเป็นบุคคลที่เรียกได้ว่าเป็นนักธุรกิจคนหนึ่ง แต่ความต้องการในการสร้างแหล่งเรียนรู้ แบ่งปันความรู้โดยไร้สิ่งขวางกั้นให้ได้มากที่สุด ทำให้สุดท้ายเขาตัดสินใจอย่างเด็ดขาดว่าจะทำให้วิกิพีเดียเป็นเว็บไซต์ที่ไม่มีโฆษณา ไม่แสวงหาผลกำไร ไม่มีขอบเขตของบทความ และแน่นอนว่าจะต้องเปิดให้เข้าอ่านฟรี เงินส่วนที่จะนำมาซัปพอร์ตวิกิพีเดียจึงมาจาก ‘การบริจาค’ เป็นส่วนใหญ่ โดยจิมมี่ เวลส์จะส่งจดหมายสู่ผู้ใช้วิกิพีเดียทุกคน เพื่อขอรับบริจาคเล็ก ๆ น้อย ๆ อยู่เสมอ เพราะยังต้องจัดการค่าใช้จ่ายในการดูแลเว็บไซต์ เซิร์ฟเวอร์ รวมทั้งยังต้องจ้างพนักงานจำนวนหลายร้อยคน ซึ่งก็เป็นเรื่องดีที่ผู้ใช้งานวิกิพีเดียจำนวนไม่น้อยเข้าใจถึงจุดนี้ จึงมียอดบริจาคมากพอที่จะพยุงวิกิพีเดียต่อไปได้มาจนถึงทุกวันนี้ เป็นเวลามากถึง 21 ปีแล้ว

คุณผู้อ่านคนไหนที่ใช้วิกิพีเดียอยู่ ก็บริจาคเล็ก ๆ น้อย ๆ ช่วยวิกิพีเดียกันบ้างนะ! เราจะได้มีแหล่งความรู้ออนไลน์ขนาดใหญ่แบบนี้อยู่คู่มนุษย์โลกไปอีกนาน ๆ เพราะถ้าขาดวิกิพีเดียไป นั่นก็หมายถึง แหล่งความรู้ออนไลน์ขนาดใหญ่แห่งหนึ่งได้หายไป ซึ่งนั่นคงเป็นเรื่องน่าเสียดายมาก ๆ เลย

อ้างอิง: วิกิพีเดีย, BBVA, slashdot, thumbsup

พิสูจน์อักษร : สุชยา เกษจำรัส