กระแสปัญญาประดิษฐ์ (AI) กำลังปลุกสมรภูมิเว็บเบราว์เซอร์ให้กลับมาร้อนแรงอีกครั้ง และล่าสุดก็เกิดดีลเขย่าตลาดเมื่อ Perplexity AI สตาร์ทอัปด้าน AI ที่มี Nvidia หนุนหลัง ยื่นข้อเสนอเงินสดมหาศาลมูลค่า 34,500 ล้านเหรียญสหรัฐฯ (หรือประมาณ 1,1 ล้านล้านบาท) เพื่อซื้อ Google Chrome ก่อนที่หน่วยงานกำกับดูแลจะบังคับให้ Alphabet บริษัทแม่ของ Google ต้องขายออก ข้อเสนอนี้ได้รับการยืนยันจาก Perplexity เอง โดยมีรายงานจากแหล่งข่าวของ Reuters ว่า “หลายกองทุน” พร้อมเข้ามาสนับสนุนด้านการเงินเพื่อให้การซื้อกิจการเกิดขึ้นจริง ขณะที่ฝั่ง Alphabet ยังไม่ออกมาให้ความเห็น แต่สถานการณ์ในตลาดเบราว์เซอร์อาจพลิกผันครั้งใหญ่ในอีกไม่กี่สัปดาห์ข้างหน้า
Perplexity ก่อตั้งขึ้นในปี 2022 โดยมุ่งพัฒนาเสิร์ชเอนจิน AI ที่ขับเคลื่อนด้วย Large Language Models ปัจจุบันบริษัทมีพนักงานราว 50 คน และมีมูลค่ารวมประมาณ 18,000 ล้านเหรียญสหรัฐฯ (หรือประมาณ 580,000 ล้านบาท) ซึ่งถือว่าห่างไกลจากมูลค่าที่ กาเบลียล ไวน์เบิร์ก (Gabriel Weinberg) ซีอีโอของ DuckDuckGo ประเมินไว้สำหรับ Chrome เพียงอย่างเดียวที่ราว 50,000 ล้านเหรียญสหรัฐฯ (หรือประมาณ 1.6 ล้านล้านบาท) หรือเกือบสามเท่าของมูลค่า Perplexity ทั้งบริษัท การยื่นข้อเสนอครั้งนี้จึงเป็นการเคลื่อนไหวที่กล้าหาญและชวนให้จับตามอง
ช่วงหลังมานี้ บริษัทยักษ์ใหญ่ด้าน AI เริ่มให้ความสนใจกับตลาดเบราว์เซอร์มากขึ้น ตัวอย่างเช่น OpenAI ที่กำลังพัฒนาเบราว์เซอร์ AI ของตนเอง ส่วน Perplexity เองก็เพิ่งเปิดตัว Comet เบราว์เซอร์ที่พัฒนาบนพื้นฐาน Chromium ซึ่งเป็นโปรเจกต์โอเพ่นซอร์สเดียวกับที่ Google ใช้สร้าง Chrome และยังอยู่ระหว่างการเจรจากับ Mozilla เพื่อให้เสิร์ชเอนจิน AI ของตนเป็นหนึ่งในตัวเลือกหลักของ Firefox การครอบครอง Chrome จึงไม่ใช่แค่ได้เบราว์เซอร์ที่คนใช้มากที่สุดในโลก แต่ยังได้สิทธิ์เข้าถึงข้อมูลผู้ใช้กว่า 3 พันล้านคน ทั้งบนเดสก์ท็อปและมือถือ ซึ่งเป็นทรัพยากรสำคัญในยุคที่ข้อมูลมีค่ามากกว่าน้ำมัน
แผนของ Perplexity หลังการซื้อ Chrome คือการคงเสรีภาพในการเลือกให้กับผู้ใช้ โดยเตรียมลงทุนเพิ่ม 3,000 ล้านเหรียญสหรัฐฯ (หรือประมาณ 96,000 ล้านบาท) ในระยะเวลา 2 ปี พร้อมรักษา Google เป็นเสิร์ซเอนจินเริ่มต้นของ Chrome และคงการเปิดซอร์สโค้ด Chromium เพื่อสนับสนุนการพัฒนาเบราว์เซอร์จากผู้เล่นรายอื่นต่อไป
อย่างไรก็ตาม อุปสรรคสำคัญของ Perplexity ไม่ใช่แค่การโน้มน้าวใจ Google แต่ยังอยู่ที่การตัดสินของศาล เพราะผู้พิพากษาศาลรัฐบาลกลางสหรัฐเพิ่งตัดสินว่า Google มีการผูกขาดตลาดเสิร์ชผิดกฎหมาย ทำให้กระทรวงยุติธรรมสหรัฐ (DOJ) เดินหน้าผลักดันให้ Google ต้องขาย Chrome ซึ่งอาจเปิดศึกแย่งชิงเบราว์เซอร์ยอดนิยมนี้ระหว่างบริษัทยักษ์ใหญ่หลายราย
คดีผูกขาดดังกล่าวคาดว่าจะได้ข้อสรุปในอีกไม่กี่สัปดาห์ข้างหน้า ซึ่งอาจกลายเป็นฤดูร้อนที่หนักหน่วงสำหรับ Alphabet เพราะ Google น่าจะต่อสู้ทางกฎหมายอย่างยาวนานเพื่อปกป้อง Chrome ข้อเสนอของ Perplexity จึงอาจเป็นเพียงการยิงสัญญาณเปิดเกมล่วงหน้า โดยมีโอกาสเกิดขึ้นจริงค่อนข้างน้อย ทั้งนี้ ก่อนหน้านี้ Perplexity เคยพยายามยื่นข้อเสนอซื้อ TikTok ท่ามกลางกระแสความกังวลเรื่องการแบนแอปในสหรัฐ แต่ก็ไม่ประสบความสำเร็จเช่นกัน ซึ่งแสดงให้เห็นว่าบริษัทนี้พร้อมเสี่ยงและบุกตลาดใหญ่ แม้จะเป็นคู่แข่งที่มีขนาดใหญ่กว่าหลายเท่าก็ตาม