ประเด็นร้อนในแวดวงเทคโนโลยีและทรัพย์สินทางปัญญาตอนนี้ คือกรณีที่ Warner Bros. Discovery ยื่นฟ้องบริษัทสร้างภาพด้วย AI อย่าง Midjourney

อะไรคือสาเหตุของการฟ้องร้อง ? 

ทาง Warner Bros. กล่าวว่า Midjourney ได้นำผลงานที่มีลิขสิทธิ์ของ Warner ไปใช้ฝึกฝนระบบ AI อย่างผิดกฎหมาย โดยเฉพาะตัวละครชื่อดังอย่าง แบทแมน, ซูเปอร์แมน, สกูบี้-ดู และอื่น ๆ 

ทำให้ AI สามารถสร้างภาพตัวละครเหล่านี้ได้ตามคำสั่งของผู้ใช้งาน ซึ่ง Warner Bros. มองว่าเป็นการนำผลงานไปแสวงหาผลกำไรโดยไม่ได้รับอนุญาต

นอกจากนี้ Warner Bros. ในคำฟ้องยังระบุอีกว่า Midjourney ทราบดีว่าการกระทำของตนนั้นผิด เพราะก่อนหน้านี้เคยสั่งห้ามผู้ใช้งานสร้างวิดีโอจากภาพที่ละเมิดลิขสิทธิ์ แต่กลับยกเลิกข้อห้ามดังกล่าวเมื่อเดือนที่ผ่านมา พร้อมกับประชาสัมพันธ์ว่าเป็นการ ‘พัฒนา’ บริการ

คำฟ้องยังระบุว่า “Midjourney ตั้งใจเลือกที่จะไม่ปกป้องเจ้าของลิขสิทธิ์เลย เพราะอยากได้กำไร ทั้ง ๆ ที่บริษัทก็รู้ดีว่ากำลังขโมยและละเมิดลิขสิทธิ์อย่างมหาศาล และ Midjourney ก่อตั้งในปี 2022 มีผู้ใช้งานเกือบ 21 ล้านคน เมื่อเดือนกันยายน 2024 ซึ่งทำเงินได้ราว ๆ 300 ล้านเหรียญสหรัฐฯ (หรือราว 9,000 ล้านบาท) ในปีเดียวกัน”

ซึ่งตอนนี้ทาง Midjourney และทนายความยังไม่มีการออกมาแสดงความคิดเห็นใด ๆ

เคสนี้ไม่ใช่เคสแรก 

แน่นอนว่ากรณีนี้ไม่ใช่เคสแรกครับ ก่อนหน้านี้ยังมีบริษัทชื่อดังอย่าง Disney และ Universal ก็เคยยื่นฟ้อง Midjourney ในลักษณะเดียวกัน ชี้ให้เห็นว่าประเด็นการใช้ผลงานที่มีลิขสิทธิ์เพื่อฝึกฝน AI ได้กลายเป็นปัญหาสำคัญที่อุตสาหกรรมบันเทิงและกลุ่มผู้สร้างสรรค์ทั่วโลกกำลังให้ความสนใจว่าจะเป็นไปในทิศทางไหน

ทางด้าน Midjourney เองได้เคยให้เหตุผลในคดีก่อนหน้านี้ว่า การนำผลงานที่มีลิขสิทธิ์ไปใช้เพื่อฝึกฝนโมเดล AI นั้น ถือเป็นการ “ใช้งานที่เป็นธรรม” (Fair Use) ซึ่งเป็นหลักการทางกฎหมาย ที่ยอมรับการนำผลงานไปใช้ โดยมีขอบเขตที่จำกัดและไม่แสวงหาผลกำไรเชิงพาณิชย์โดยตรง

โดยปกติหลักการ Fair Use จะพิจารณาจาก 4 ปัจจัยหลัก เช่น ลักษณะการใช้งาน, ลักษณะของผลงานเดิม, ปริมาณที่นำไปใช้ และผลกระทบต่อตลาดของผลงานเดิม ซึ่งการต่อสู้ในชั้นศาลมักจะเน้นที่ประเด็นเหล่านี้

อย่างไรก็ตาม ประเด็นนี้ยังคงเป็นที่ถกเถียงกันอย่างกว้างขวางในแวดวงกฎหมาย ว่าอนาคตจะเป็นอย่างไร ? คดีนี้สะท้อนให้เห็นถึงความท้าทายครั้งใหญ่ระหว่างเทคโนโลยี AI และกฎหมายลิขสิทธิ์ที่ยังตามไม่ทัน 

การตัดสินของศาลในเคสนี้จะเป็นบรรทัดฐานสำคัญ ในการกำหนดทิศทางของ AI และการคุ้มครองทรัพย์สินทางปัญญาในอนาคต อย่างไรก็ดี ต้องรอติดตามกันต่อไปว่าผลของการฟ้องร้องจะเป็นอย่างไรครับ