เชื่อว่าหลายคนที่ไถ TikTok ช่วงนี้ ต้องเคยเจอเหตุการณ์เนื้อเพลงคุ้นหู แต่ทำนองไม่คุ้นกันบ่อยแบบงง ๆ จังหวะที่นิ้วเราเลื่อนผ่านหน้าฟีด จู่ ๆ ก็ได้ยินเนื้อเพลงที่คุ้นหูมาก ๆ ร้องตามได้ทันที แต่ทำไมดนตรีถึงเปลี่ยนไป ? จากเพลงป็อปใส ๆ กลายเป็น R&B สุดละมุน หรือบางทีก็กลายเป็นร็อกหนักแน่นที่โยกหัวตามได้เฉยเลย นี่ไม่ใช่แค่การรีมิกซ์ของ DJ ทั่วไป แต่นี่คือเทรนด์ ‘รีมิกซ์เพลง AI’ หรือการใช้ AI สร้างสรรค์ดนตรีรูปแบบใหม่ที่กำลังเป็นไวรัลไปทั่วโซเชียล โดยเฉพาะบนแพลตฟอร์มอย่าง TikTok
สิ่งที่เกิดขึ้นในตอนนี้คือการโชว์ศักยภาพของ AI ยุคใหม่ ที่ไม่ได้แค่แต่งเพลงใหม่แต่สามารถ ‘แปลงโฉม’ เพลงเดิมที่มีอยู่แล้ว ให้กลายเป็นสไตล์อื่นได้อย่างแนบเนียน หรือที่เรียกกันว่า Genre Swap เทคโนโลยีเบื้องหลัง (เช่น โมเดลเสียงจากค่ายต่าง ๆ ที่พัฒนาไปไกลมากในปีนี้) สามารถแยกองค์ประกอบของเพลง ทั้งเสียงร้อง, ทำนอง และจังหวะออกจากกัน แล้วนำไปประกอบร่างใหม่ในสไตล์ที่เราสั่งหรือพรอมต์ลงไป
เส้นบาง ๆ ระหว่างความคิดสร้างสรรค์กับ ‘ลิขสิทธิ์’
แน่นอนว่าความสนุกนี้มาพร้อมกับคำถามตัวโต ๆ ของวงการเพลง เพราะนี่เปรียบเสมือนดาบสองคม แม้ในมุมผู้ฟังมันคือความสดใหม่ที่น่าตื่นเต้น แต่ในมุมของผู้สร้างและศิลปินต้นฉบับ นี่คือความท้าทายครั้งใหญ่มาก ๆ
ประเด็นสำคัญไม่ได้อยู่แค่การนำทำนองไปดัดแปลง แต่คือเรื่องของ ‘เสียงที่คล้ายคลึงกัน (Voice Likeness)’ ซึ่ง AI สามารถลอกเลียนแบบได้เหมือนต้นฉบับจนน่าขนลุก ซึ่งปัจจุบันกฎหมายลิขสิทธิ์ในหลายประเทศยังครอบคลุมไปไม่ถึงในจุดที่ว่า ‘สไตล์’ หรือ ‘เนื้อเสียง’ เป็นลิขสิทธิ์หรือไม่ ?
ทำให้เกิดช่องโหว่ที่ศิลปินไม่ได้ส่วนแบ่งรายได้จากยอดวิวมหาศาลของคอนเทนต์เหล่านี้ ในอนาคตเราอาจต้องเห็นโมเดลธุรกิจใหม่ เช่น ‘AI Licensing’ ที่เปิดให้ศิลปินเจ้าของเพลงได้รับค่าตอบแทนทุกครั้งที่มีการใช้ AI เจนเพลงของพวกเขาขึ้นมาใหม่ เพื่อให้เทคโนโลยีกับศิลปะอยู่ร่วมกันได้โดยไม่มีใครถูกเอาเปรียบ
เทรนด์รีมิกซ์เพลง AI ใน TikTok พิสูจน์ให้เห็นแล้วว่า พรมแดนของดนตรีกำลังถูกทลายลงด้วยเทคโนโลยี วันนี้เราอาจจะเป็นแค่คนฟังที่ตื่นเต้นกับเวอร์ชันรีมิกซ์แปลก ๆ แต่ในอนาคตเราทุกคนอาจกลายเป็นโปรดิวเซอร์เพลงที่สร้างเพลย์ลิสต์ในแบบของตัวเอง โดยมี AI เป็นผู้ช่วยมือหนึ่งก็ได้ คิดเห็นยังไงลองคอมเมนต์เข้ามาคุยกัน