ในขณะนี้สงครามรัสเซียกับยูเครน ส่งผลให้รัสเซียเป็นประเทศที่ถูกสาปแช่งไปนานเท่านาน ในวันที่ 17 มีนาคมที่ผ่านมา ศาลโลกได้ตัดสินให้รัสเซียถอนทหารออกจากยูเครน แต่ไม่ได้ลงความเห็นให้เป็นอาชญากรสงครามอย่างที่ยูเครนได้กล่าวหาไว้ในข้อเรียกร้อง

การกระทำของประธานาธิบดีวลาดีมีร์ ปูติน และความทะเยอทะยานส่วนตัวที่ต้องการฟื้นฟูความยิ่งใหญ่ของอดีตสหภาพโซเวียตซึ่งล่มสลายกว่า 30 ปีให้กลับคืนมาไม่มากก็น้อย เวลานี้ปูตินได้ประเทศเบลารุสเข้ามาอยู่ในอาณัติเรียบร้อยแล้ว การที่ปูตินพยายามจะผนวกฟากตะวันออกของยูเครนก็เป็นแผนการเดียวกัน ทำให้สงครามครั้งนี้เกิดขึ้นฉับพลัน ก่อนหน้านี้มีการสู้รบแบบประปรายมานานกว่า 8 ปี แต่ไม่มีสื่อรายงานเรื่องนี้มากนัก

รัสเซียเป็นประเทศมีอารยธรรมเก่าแก่ มีวัฒนธรรมและวรรณกรรมที่ยิ่งใหญ่และทั่วโลกรู้จัก นักเขียนอย่าง ลีโอ ตอลสตอย (Leo Tolstoy), มักซิม กอร์กี (Maxim Gorky), ฟีโอดอร์ ดอสโตเยปสกี (Fyodor Dostoevsky) มีชื่อเสียงก้องโลก นอกจากนั้น บัลเลต์ของรัสเซียก็ถือเป็นศิลปะการแสดงขั้นสุดยอดที่สุดในโลก แต่น่าเสียดายรัสเซียเป็นประเทศที่ไม่มี “ซอฟต์เพาเวอร์” ที่จะสร้างความชื่นชมหรือเสียงสนับสนุนในเวทีการเมืองระหว่างประเทศให้กับประเทศตัวเองได้

ประเทศที่มีซอฟต์เพาเวอร์มากก็มี สหรัฐอเมริกา ฝรั่งเศส อังกฤษ แคนาดา อิตาลี ในเอเชียก็มีอินเดีย ญี่ปุ่น เกาหลี ส่วนจีนนั้นมีซอฟต์เพาเวอร์เหมือนกัน แต่มีลักษณะพิเศษมากหน่อยเพราะมีรัฐบาลเข้ามายุ่งเกี่ยว มีบทบาทกำหนดทิศทางว่าจะเอาเรื่องอะไร ในขณะที่ประเทศกล่าวมาข้างต้นไม่มีรัฐบาลเข้ามาเกี่ยวข้องเป็นเรื่องของเอกชน สังเกตให้ดี

สงครามครั้งนี้ รัสเซียเป็นผู้ร้ายเต็มตัว อาจจะมีผลลบระยะยาว ทำใหรัสเซียถูกโดดเดี่ยวในเวทีต่าง ๆ ไปทั่ว ระเบียบการเมืองโลกหลังสงครามยูเครนจะไม่เหมือนเดิม

ขณะนี้ไม่ว่าจะเป็นวงการกีฬา หรือในแวดวงการประชุมนานาชาติในเรื่องต่าง ๆ รัสเซียจะถูกเรียกชื่อและถูกบอยคอต ตัวอย่างเช่น รัสเซียกำลังจะเป็นเจ้าภาพจัดการประชุมมรดกโลกขององค์กรยูเนสโลกในปีนี้ ตอนนี้เริ่มมีประเทศสมาชิกออกมาคัดค้านไม่ยอมให้รัสเซียจัด เป็นต้น

พูดถึงซอฟต์เพาเวอร์ ประเทศไทยก็พอมี แต่ส่วนใหญ่เป็นประเภทที่ชาวบ้านชอบหรือข้าราชการ เป็นแบบประเภทกินกิน รำรำ หมัดมวย แต่งตัว ใส่ชฏา มาช่วงหลังมีภาพยนตร์ ศิลปะการออกแบบดีไซน์มาสมทบ เอาเข้าจริง ไทยมีซอฟต์เพาเวอร์เยอะแยะ แต่เจ้าหน้าที่ที่วางแผนนโยบายและตีประเด็นยังใจแคบ มองเห็นซอฟต์พาวเวอร์ในมิติเดียวคือด้านวัฒนธรรมไทยที่เน้นส่วนกลาง ที่จริงเราควรใช้ความหลากหลายและคุณสมบัติพิเศษอื่น ๆ เช่น ศิลปกรรมร่วมสมัย ศิลปวัฒนธรรมท้องถิ่น

ต่อไปนี้รัสเซียจะพยายามส่งเสริมด้านอัตลักษณ์ที่มีภาพบวก สร้างความเป็นมิตรภาพและความร่วมมือกับประเทศทั่วโลกโดยเฉพาะประเทศด้อยพัฒนา เพื่อกลับสู่อ้อมกอดประชาคมโลก ซึ่งจะใช้เวลานานเป็นสิบ ๆ ปี ดูประเทศเยอรมนีเป็นตัวอย่าง หลังจากที่กลุ่มนาซีนำโดย อดอล์ฟ ฮิตเลอร์ ได้ทำลายล้างยุโรปในยุคสงครามโลกครั้งที่สอง

ซอฟต์เพาเวอร์ยังเป็นอาวุธที่มีอำนาจและอานุภาพมากถ้ามีการส่งเสริมและใช้เป็น โดยเฉพาะในยุคหลังโควิด-19 และสงครามยูเครน เพราะคนทั่วโลกจะระแวงและแบ่งขั้วมากขึ้นเราต้องเป็นตัวของตัวเอง ใช้ภูมิปัญญาที่สะสมมาเป็นศตวรรษทั้งซอฟต์และฮาร์ดเพาเวอร์ให้ไทยและคนไทยอยู่รอดปลอดภัย

พิสูจน์อักษร : สุชยา เกษจำรัส