อาการสุดแปลกที่หลายคนอาจไม่คุ้นหูนัก นั่นคือ อาการที่ร่างกายสามารถผลิตแอลกอฮอล์ได้เอง เป็นอาการที่พบได้ไม่บ่อย ผู้ที่มีอาการนี้จะมีลักษณะคล้ายกับคนเมา มึน งง คลื่นไส้อาเจียน เป็นต้น วันนี้ Hack for Health จะพาทุกคนมารู้จักกับอาการสุดแปลกนี้กัน!
ร่างกายผลิตแอลกอฮอล์ได้เองจริงหรือ ?
อาการร่างกายผลิตแอลกอฮอล์ได้เอง (Auto-brewery syndrome) เกิดขึ้นเมื่อยีสต์ในลำไส้ผลิตเอทานอลในปริมาณที่มากเกินไป ซึ่งอาจทำให้เกิดอาการคล้ายกับอาการเมาสุรา
ผู้ป่วยที่ร่างกายผลิตแอลกอฮอล์ได้เองจะมีอาการมึนเมาจากแอลกอฮอล์ทั้งที่ไม่ได้ดื่มแอลกอฮอล์ และมักจะเป็นผู้ที่รับประทานอาหารที่มีน้ำตาลและคาร์โบไฮเดรตสูง แม้โรคนี้จะพบได้น้อย แต่อย่างไรก็ตามโรคนี้เคยมีการพูดถึงในข่าวหลาย ๆ ครั้ง และส่วนใหญ่จะเกี่ยวข้องกับผู้ที่ถูกจับในข้อหาเมาแล้วขับ
เช่น ผู้หญิงคนหนึ่ง ในประเทศสหรัฐอเมริกา ถูกพบว่ามีอาการดังกล่าวหลังจากที่เธอถูกจับในข้อหาเมาแล้วขับ ระดับแอลกอฮอล์ในเลือดของเธอสูงกว่าที่กฎหมายกำหนดถึง 4 เท่า แต่เธอไม่ถูกตั้งข้อหาเพราะผลการตรวจทางการแพทย์พบว่าเป็นกลุ่มอาการร่างกายผลิตแอลกอฮอล์ได้เองทำให้ระดับแอลกอฮอล์ในเลือดของเธอสูงขึ้น
อาการของผู้ที่ร่างกายผลิตแอลกฮอล์ได้เอง
หากร่างกายของคุณเป็นเช่นนี้ จะทำให้คุณมีอาการเมาโดยไม่ได้ดื่มแอลกอฮอล์ เมามากหลังจากดื่มแอลกอฮอล์เพียงเล็กน้อย เช่น เบียร์ 2 แก้ว อาการและผลข้างเคียงคล้ายกับคนเมาค้างจากการดื่มมากเกินไป พร้อมทั้งอาการอื่น ๆ เช่น
- ผิวแดงหรือหน้าแดง
- อาการวิงเวียนศีรษะ
- สับสน
- ปวดศีรษะ
- คลื่นไส้อาเจียน
- ภาวะขาดน้ำ
- ปากแห้ง
- เรอบ่อย
- เหนื่อยล้า
- ปัญหาความจำและสมาธิ
- อารมณ์เปลี่ยนแปลง
อาการร่างกายผลิตแออลกอฮอล์ได้เอง ยังนำไปสู่สภาวะสุขภาพอื่น ๆ ให้แย่ลง เช่น
- โรคอ่อนเพลียเรื้อรัง
- อาการลำไส้แปรปรวน
- ภาวะซึมเศร้าและความวิตกกังวล
สาเหตุที่ร่างกายผลิตแอลกอฮอล์ได้เอง
ในกลุ่มอาการที่ร่างกายผลิตแอลกอฮอล์ได้เอง หรือ ผลิตเอทานอลจากคาร์โบไฮเดรตที่คุณกิน สิ่งนี้เกิดขึ้นภายในลำไส้ อาจเกิดจากยีสต์ที่เป็นเชื้อราชนิดหนึ่งในลำไส้มีมากเกินไป สามารถเกิดได้ในผู้ใหญ่และเด็ก อาการที่แสดงออกมีความคล้ายคลึงกัน และมักเป็นภาวะแทรกซ้อนของโรคอื่น เช่น การติดเชื้อในร่างกาย
คุณไม่สามารถเกิดมาพร้อมกับกลุ่มอาการที่หายากนี้ได้ แต่คุณอาจเกิดหรือมีอาการอื่นที่กระตุ้นให้เกิดอาการร่างกายผลิตแอลกอฮอล์ได้เอง เช่น ในผู้ใหญ่ที่ยีสต์ในลำไส้มากเกินไปอาจเกิดจากโรคโครห์น ซึ่งสามารถทำให้เกิดอาการที่ร่างกายผลิตแอลกอฮอล์เองได้
ในบางคนอาจมาจากปัญหาเกี่ยวกับตับทำให้เกิดอาการร่างกายผลิตแอลกอฮอล์ได้เอง ในกรณีเหล่านี้ตับไม่สามารถกำจัดแอลกอฮอล์ได้เร็วพอ แม้แต่แอลกอฮอล์จำนวนเล็กน้อยที่เกิดจากยีสต์ในลำไส้ก็ทำให้เกิดอาการนี้ได้
เด็กวัยหัดเดินและเด็กที่มีอาการลำไส้สั้นมีโอกาสสูงที่จะมีอาการร่างกายผลิตแอลกอฮอล์ได้เอง กรณีทางการแพทย์รายงานว่า เด็กหญิงวัย 3 ขวบที่มีอาการลำไส้สั้นจะเมาหลังจากดื่มน้ำผลไม้ซึ่งมีคาร์โบไฮเดรตสูง และเหตุผลอื่น ๆ ที่อาจมียีสต์ในร่างกายมากเกินไป ได้แก่
- โภชนาการที่ไม่ดี
- ใช้ยาปฏิชีวนะ
- โรคลำไส้อักเสบ
- โรคเบาหวาน
- ระบบภูมิคุ้มกันต่ำ
- โรคอ้วน
การวินิจฉัยและการรักษา
ในการวินิจฉัยโรคนั้นแพทย์อาจจะทำการทดสอบจากอุจจาระเพื่อดูว่าคุณมียีสต์มากเกินไปในลำไส้หรือไม่ เพราะสิ่งนี้จะเกี่ยวข้องกับการส่งตัวอย่างการเคลื่อนไหวของลำไส้ไปยังห้องปฏิบัติการเพื่อทำการทดสอบต่อไป
ในการทดสอบระดับกลูโคส คุณจะได้รับกลูโคส (น้ำตาล) แคปซูล โดยที่ไม่ได้รับอนุญาตให้กินหรือดื่มอย่างอื่นเป็นเวลา 2-3 ชั่วโมงก่อนและหลังการทดสอบ หลังจากนั้นประมาณ 1 ชั่วโมง แพทย์จะตรวจระดับแอลกอฮอล์ในเลือดของคุณ หากคุณไม่มีอาการร่างกายผลิตแลกอฮอล์ได้เอง ระดับแอลกอฮอล์ในเลือดของคุณจะเป็นศูนย์
โดยแพทย์อาจแนะนำให้ลดคาร์โบไฮเดรตในอาหารของคุณ หรือการรักษาโรคประจำตัว เช่น โรคโครห์น อาจช่วยรักษาสมดุลของเชื้อราในลำไส้ของคุณได้ นอกจากนี้ แพทย์อาจสั่งยาต้านเชื้อรา ยาเหล่านี้จะทำงานเพื่อกำจัดการติดเชื้อราที่อาจทำให้เกิดปัญหาในลำไส้ของคุณ คุณอาจต้องใช้ยาเป็นเวลา 3 สัปดาห์หรือนานกว่านั้น
ทั้งนี้ คุณจะต้องทำการเปลี่ยนแปลงทางโภชนาการเพื่อช่วยรักษาอาการร่างกายผลิตแอลกฮอล์ได้เอง ขณะที่คุณกำลังใช้ยาต้านเชื้อราให้ปฏิบัติอย่างเข้มงวด ดังนี้
- ไม่กินน้ำตาล
- ไม่กินคาร์โบไฮเดรต
- ไม่ดื่มแอลกอฮอล์
การเปลี่ยนอาหารประจำวันของคุณเพื่อช่วยป้องกันอาการดังกล่าว โดยอาหารที่คาร์โบไฮเดรตต่ำอาจช่วยปรับสมดุลของเชื้อราในลำไส้ของคุณได้ นอกจากนี้ ควรหลีกเลี่ยงอาหารหวานและคาร์โบไฮเดรตเชิงเดี่ยว เช่น
- น้ำเชื่อมข้าวโพด
- ขนมปังขาว
- ข้าวสีขาว
- แป้งขาว
- มันฝรั่งทอดแผ่น
- แครกเกอร์
- เครื่องดื่มหวาน
- น้ำผลไม้
- หลีกเลี่ยงน้ำตาลที่เติมลงในอาหาร
ควรเปลี่ยนมาบริโภคคาร์โบไฮเดรตเชิงซ้อนที่มีเส้นใยสูงแทน ได้แก่
- ขนมปังโฮลเกรน
- ข้าวกล้อง
- ผักสดและผักปรุงสุก
- ผลไม้สด หรือแช่แข็ง
- สมุนไพรสดและแห้ง
- ข้าวโอ๊ต
- ถั่ว
อาการร่างกายผลิตแอลกอฮอล์ได้เองจัดเป็นอาการที่ร้ายแรง และอาจส่งผลกระทบต่อชีวิตของคุณได้ ในบางกรณี คนมีอาการนี้จะถูกสงสัยว่าเป็นนักดื่มตัวยง หรือในบางครั้งอาจเป็นอันตรายเมื่อคุณจำเป็นต้องขับขี่รถส่วนตัว
แม้ความรู้สึก “มึนงง” หรือเมาโดยไม่ได้ดื่มอาจไม่ใช่ปัญหาสุขภาพที่สำคัญ อย่างไรก็ตาม อาจส่งผลกระทบต่อความเป็นอยู่ ความปลอดภัย ความสัมพันธ์ และหน้าที่การงานของคุณได้
หากคุณคิดว่าคุณมีอาการนี้ ให้จดบันทึกอาการ บันทึกสิ่งที่คุณกิน และเวลาที่คุณมีสัญญาณของอาการร่างกายผลิตแอลกอฮอล์ได้เอง แล้วแจ้งให้แพทย์ทราบทันทีเพื่อตรวจระดับยีสต์ในลำไส้ และทำการทดสอบทางการแพทย์อื่น ๆ เพื่อหาสาเหตุของอาการและรักษาอย่างทันท่วงที
ที่มา medicalnewstoday , ncbi.nlm.nih , healthline
พิสูจน์อักษร : สุชยา เกษจำรัส