โรคหัวใจพิการแต่กำเนิด (Total Anomalous Pulmonary Venous Return) เป็นโรคที่หัวใจและหลอดเลือดของทารกในครรภ์มีโครงสร้างและการทำงานที่ผิดปกติ โรคนี้พบได้น้อยและวินิจฉัยได้ยาก ทำให้ทารกเสี่ยงที่จะเสียชีวิตสูงมาก มักเกิดในเด็กที่มีปัญหาด้านโครโมโซม อย่างดาวน์ซินโดรมและกลุ่มอาการเทิร์นเนอร์ (Turner Syndrome) แม่เป็นโรคเบาหวาน คุณแม่ที่ดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์หรือใช้สารเสพติด รวมถึงการใช้ยาบางกลุ่มด้วย
โดยปกติเลือดแดงจะผ่านการฟอกแล้วจากปอด ก่อนส่งไปยังสู่หัวใจห้องบนซ้าย และล่างซ้าย จึงจะพร้อมออกไปหล่อเลี้ยงอวัยวะในส่วนต่าง ๆ และจะส่งเลือดดำที่ใช้แล้วผ่านหัวใจห้องบนขวา ก่อนไหลลงสู่หัวใจห้องล่างขวา และส่งกลับไปยังปอดเพื่อฟอกให้เป็นเลือดแดงอีกครั้ง
แต่ทารกที่มีโรคหัวใจพิการแต่กำเนิดมีการไหลเวียนของเลือดที่ผิดปกติ ตั้งแต่กระบวนการฟอกเลือดแดงออกจากปอด แล้วไม่สามารถส่งต่อไปยังห้องบนซ้ายของหัวใจได้ จนทำให้ทารกแรกเกิดเกิดอาการผิดปกติตามมาและอาจรุนแรงถึงขึ้นเสียชีวิต
โดยทีมแพทย์เวชศาสตร์มารดาและทารกในครรภ์ ภาควิชาสูติศาสตร์-นรีเวชวิทยา คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดลได้คิดค้นการใช้ Ultrasound Markers หรือ ‘นวัตกรรมบ่งชี้อัลตราซาวด์’ ที่เป็นการใช้อัลตราซาวด์หรือคลื่นเสียงความถี่สูงในตำแหน่งที่เหมาะสมเพื่อหาความเสี่ยงของโรคหัวใจพิการแต่กำเนิดตั้งแต่ก่อนคลอด เพื่อให้ทีมแพทย์ผ่าตัดสามารถวางแผนการผ่าเพื่อดำเนินการต่อได้อย่างทันท่วงทีหลังทารกคลอดเพื่อเพิ่มโอกาสในการรอดชีวิตของทารก
ผลงานชิ้นนี้ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารวิชาการระดับนานาชาติ ‘Ultrasound in Obsterics and Gynecology’ ไปเป็นที่เรียบร้อย ถือว่าเป็นอีกก้าวสำคัญของแพทย์ไทยที่สามารถช่วยพัฒนาเทคโนโลยีการตรวจหาโรคของทารกได้ตั้งแต่ครรภ์
ที่มา: สวทช.
พิสูจน์อักษร : สุชยา เกษจำรัส