“Fandom” คือชื่อเรียกกลุ่มคนที่ชื่นชม หรือสนับสนุนสิ่งหนึ่งสิ่งใดในวัฒนธรรมสมัยนิยม เช่น รายการโทรทัศน์ หนังสือ ซีรีส์ ภาพยนตร์ ศิลปิน หรือนักแสดง ถึงแม้ว่าในทางเทคนิคแล้วคำคำนี้สามารถนำไปใช้กับแฟรนไชส์อื่น ๆ ได้ เช่น กีฬา แต่โดยทั่วไปแล้วจะนิยมนำไปใช้กับกลุ่มคนที่ชื่นชอบ นักแสดง นักดนตรี มากกว่า การที่เรามีสิ่งที่รักนั้นเป็นสิ่งที่ดี เพราะช่วยทำให้หัวใจเกิดความสุข
แต่สิ่งใดที่มากจนเกินไปอาจย้อนกลับมาทำร้ายหัวใจของเราได้เช่นกัน เช่น รับไม่ได้ที่ศิลปินมีแฟน หรือซื้อของเพื่อซัปพอร์ตศิลปินแต่หันกลับมามองอีกทีหนี้บานเบอะ! ถ้าเช่นนี้ไม่ดีแน่นอน ดังนั้นวันนี้ Hack for Health จึงได้หยิบเรื่องราวของ “Fandom” มานำเสนอ และหวังว่าจะช่วยดูแลใจของคุณให้มีความสมดุลมากขึ้น มีความสุขกับความรักที่มอบให้ศิลปินได้แบบไม่ทำร้ายตัวเอง
ข้อดีของการเป็น Fandom
ก่อนอื่นเราจะพาคุณมาสำรวจข้อดีของการเป็นแฟนด้อมใครสักคน หรือกลุ่มศิลปินที่คุณรักกันก่อน
- แรงบันดาลใจและความทะเยอทะยาน: การเป็นแฟนคลับของศิลปินหรือดารา สิ่งนี้สามารถเป็นแหล่งสร้างแรงบันดาลใจให้กับแฟนคลับได้ โดยศิลปินทุก ๆ คนกว่าที่จะมายืนในจุดที่ “สำเร็จ” ต่างก็ต้องต่อสู้ดิ้นรนมามากมาย ซึ่งสิ่งนี้สามารถกระตุ้นให้แฟน ๆ ไล่ตามความปรารถนาและความฝันของตนได้ เหมือนกับที่ศิลปินทำ
- คอมมูนิตี้ของแฟนคลับ: คลับแฟนด้อม หรือ คอมมูนิตี้แฟนด้อม ได้สร้างกลุ่มหรือสังคมขึ้นมา ทำให้เป็นศูนย์รวมของผู้ที่ชอบอะไรเหมือน ๆ กัน มีใจเดียวกัน ช่วยสร้างมิตรภาพและเครือข่ายการสนับสนุนร่วมกัน และยังเป็นแหล่งระบายอารมณ์ และความรักที่ดีต่อสุขภาพ ผู้ที่อยู่ในคอมมูสามารถถ่ายทอดความรู้สึกสุข ความเศร้า ที่เกี่ยวกับศิลปินไปพร้อม ๆ กับสมาชิกภายในกลุ่มได้ ซึ่งถือเป็นวิธีที่สร้างสรรค์ในการจัดการอารมณ์
แฟนด้อม Toxic คืออะไร? ทำไมจากแรงบันดาลใจ ถึงกลายเป็นพิษ
แฟนด้อมที่เป็นพิษ หรือ Toxic fandom เกิดจากการตัดสินใจเชิงลบ ความคิดที่เป็นลบ และการแสดงออกที่เป็นลบ ของแฟนคลับ พฤติกรรมเหล่านี้มีการแสดงออกถึงการคุกคาม การกลั่นแกล้ง และความคลั่งไคล้ที่มากจนเกินไป พฤติกรรมเหล่านี้ไม่เพียงแต่ทำให้ชื่อเสียงของแฟนคลับเสื่อมเสียเท่านั้น แต่ยังเป็นอันตรายต่อทุก ๆ คน ตั้งแต่แฟน ๆ เพื่อนนักแสดง ไปจนถึงครีเอทีฟที่ทำงานเบื้องหลังอีกด้วย
ลักษณะของ แฟนด้อม Toxic
การเป็น Toxic fandom สามารถแสดงออกมาได้หลายวิธี แต่สัญญาณหลักของแฟนคลับที่เป็นพิษคือ การขาดความเคารพต่อผู้อื่น มีความก้าวร้าว ขาดความเห็นอกเห็นใจต่อ นักแสดง และแฟน ๆ คนอื่น ๆ และอาจมีส่วนร่วมในการกลั่นแกล้งและคุกคามแฟนคนอื่น ๆ หรือแม้แต่การแกล้งศิลปินเอง และอาจรู้สึกว่าตัวเองมีสิทธิ์กำหนดวิธีการผลิตผลงาน ทำการตลาด และคุมสื่อต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับศิลปิน
เตือนก่อนเตลิด วิธีคุมความรักและแรงบันดาลใจ ไม่ให้กลายเป็น Toxic fandom
ถ้าวันนี้คุณรู้สึกว่าตัวเอง เพื่อนสนิท หรือคนใน Community กำลังพัฒนาความรักและแรงบันดาลใจที่ได้รับจากศิลปินกลายเป็นการควบคุมหรือความ Toxic ในหัวข้อนี้ Hack for Health ขอแนะนำข้อมูลดี ๆ ที่ยังทำให้แฟนคลับศิลปินอยู่ในขอบเขตที่เหมาะสม และทุก ๆ คนต่างก็ยังคงแฮปปี้
- พื้นที่ส่วนตัว: แฟนคลับที่ดีควรเข้าใจว่าศิลปินก็มีชีวิตส่วนตัว การก้าวข้ามขอบเขต ด้วยการก้าวก่ายเรื่องส่วนตัวอาจนำไปสู่ความไม่สบายใจอย่างหนักสำหรับทั้งศิลปินและแฟน ๆ
- ความสัมพันธ์ที่แท้จริง กับความสัมพันธ์ในจินตนาการ: ถึงแม้ว่าจะเป็นเรื่องปกติที่แฟนคลับจะรู้สึกถึงความสัมพันธ์อันลึกซึ้งกับศิลปิน แต่สิ่งสำคัญก็คือ แฟนคลับจะต้องแยกแยะความแตกต่างระหว่างความชื่นชม และจินตนาการที่มอบให้ศิลปิน อย่าให้จินตนาการที่เกิดขึ้นก้าวข้ามความจริงไป
- ความรับผิดชอบทางการเงิน: แฟนคลับบางคน อาจมีการใช้จ่ายเกินความจำเป็นเพื่อสนับสนุนศิลปินคนโปรด เช่น ซื้อสินค้าหรือตั๋วคอนเสิร์ตที่เกินงบประมาณ สิ่งสำคัญคือต้องสร้างสมดุลระหว่างการสนับสนุน และการจัดการการเงินอย่างมีความรับผิดชอบ เพราะคงไม่มีศิลปินคนไหนที่อยากเห็นแฟนคลับตัวเองเป็นหนี้ เพราะตัวเองแน่ ๆ ขอให้ความสุขเดินไปพร้อม ๆ กับความมั่นคงทางการเงินที่แข็งแรง
ซัปพอร์ตศิลปินอย่างมีสติ มีความสุขทางใจ กระเป๋าเงินยังเต็ม
Hack for Health ขอแนะนำวิธีซัปพอร์ตศิลปินอย่างมีสติ เพื่อให้ความสุขของคุณดำเนินไปพร้อม ๆ กับสุขภาพทางการเงินที่ดีกัน
- ซื้อสินค้าของแท้: เพื่อเป็นการสนับสนุนศิลปิน เราจึงขอแนะนำให้คุณ ซื้อสินค้า อัลบั้มเพลง ของแท้ ทำให้การลงทุนของคุณได้ส่งประโยชน์โดยตรงต่อศิลปิน
- ไปคอนเสิร์ตอย่างมีสติ: หากคุณวางแผนที่จะไปคอนเสิร์ต คุณควรคำนึงถึงราคาตั๋วและงบประมาณที่คุณมี คุณอาจวางแผนเก็บเงินล่วงหน้า และเลือกซื้อที่นั่งในราคาที่เหมาะสม หลีกเลี่ยงการเป็นหนี้เพื่อการเข้าร่วมกิจกรรมใด ๆ
- ส่งเสริมพฤติกรรมที่มีจริยธรรม: ส่งเสริมให้แฟน ๆ คนอื่น ๆ เคารพขอบเขตของศิลปิน และรักษาการแสดงความคิดเห็นในโลกออนไลน์ด้วยความเคารพและมีจริยธรรม เพราะการกลั่นแกล้งทางอินเทอร์เน็ตเป็นสิ่งที่ยอมรับไม่ได้ และไม่ควรเกิดขึ้น
การเป็น Fandom ของใครสักคนจัดเป็นประสบการณ์ที่ยอดเยี่ยม โดยสิ่งนี้ได้มอบแรงบันดาลใจ สร้างความสุข ให้กับแฟนคลับในทุก ๆ วัน อย่างไรก็ตาม เป็นเรื่องสำคัญสำหรับแฟน ๆ ในการซัปพอร์ตศิลปินที่รักอย่างมีสติ ต้องเคารพขอบเขตของศิลปิน และสนับสนุนศิลปินอย่างมีสติด้วยหลักจริยธรรมและมีความรับผิดชอบ และก็จะก่อเกิดพลังงานเชิงบวก ศิลปินส่งพลังดี ๆ ให้แฟน ๆ ส่วนแฟน ๆ เองก็รับพลังนั้นมาเป็นความสุขให้กับตัวเอง และสำหรับบางคนอาจกลายมาเป็นแรงบันดาลใจที่ทำให้ตัวเองพัฒนาไปสู่เป้าหมายได้อีกด้วย
อ่านบทความเพิ่มเติมได้ที่ OOCA (อูก้า) ปรึกษาปัญหาใจ
พิสูจน์อักษร : สุชยา เกษจำรัส