ในโลกยุคดิจิทัลที่เทคโนโลยีก้าวหน้าอย่างรวดเร็ว บางครั้งก็ยากที่จะเชื่อว่าเครื่องคอมพิวเตอร์บางเครื่องที่เก่ามาก ๆ ยังคงทำงานได้จนถึงทุกวันนี้ เราคงเคยได้ยินมาว่า “เทคโนโลยีเก่าจะถูกทิ้งไป” แต่กลับกันบางคนยังคงใช้งานเครื่องที่เก่ามากอย่างเครื่องที่ใช้ระบบปฏิบัติการ Windows XP หรือแม้แต่ Windows NT ที่ออกมาเมื่อหลายสิบปีแล้ว หลายคนอาจจะมองว่ามันเป็นเรื่องที่ล้าสมัยเกินไป แต่ในความเป็นจริงแล้ว เทคโนโลยีเก่าเหล่านี้ยังคงมีบทบาทสำคัญในบางสถานที่ และในบางครั้ง มันยังคงทำงานได้ดีกว่าระบบใหม่ ๆ ด้วยซ้ำ
ทำไม Windows XP ยังคงใช้งานในปี 2025?
Windows XP ถือเป็นหนึ่งในระบบปฏิบัติการที่ได้รับความนิยมสูงสุดในช่วงต้นปี 2000 และยังคงอยู่ในเครื่องคอมพิวเตอร์หลายเครื่องทั่วโลก แม้ว่าจะมีการสิ้นสุดการสนับสนุนจาก Microsoft ตั้งแต่ปี 2014 แต่หลายองค์กรหรือสถานที่ต่าง ๆ ยังคงใช้งาน Windows XP เนื่องจากระบบนี้มีความเสถียรและมีความน่าเชื่อถือสูง จนถึงขนาดที่ยังคงใช้ในตู้ ATM และบางระบบที่ต้องการความเสถียรสูง ในหลาย ๆ กรณี การอัปเกรดระบบและฮาร์ดแวร์เพื่อให้เข้ากับเทคโนโลยีใหม่ ๆ อาจมีค่าใช้จ่ายสูงเกินไป และบางครั้งการเปลี่ยนแปลงก็ไม่ได้ให้ผลลัพธ์ที่ดีเท่ากับระบบเดิม
ตัวอย่างที่น่าตกใจ ATM ใช้ Windows XP

การใช้ Windows XP ในระบบ ATM ที่ยังคงมีอยู่ในหลายประเทศ (ในไทยก็เช่นกัน) เป็นตัวอย่างที่เห็นได้ชัดว่า เทคโนโลยีเก่ายังคงใช้งานได้ดีในบางสถานที่ แม้ว่า Microsoft จะหยุดการสนับสนุน Windows XP ไปนานแล้ว แต่ในบางประเทศอย่างในสหรัฐอเมริกา ระบบเหล่านี้ยังคงได้รับความนิยม เพราะระบบ Windows XP มีความเสถียร และหลายระบบในธนาคารยังคงพึ่งพามันอยู่ โดย Elvis Montiero ช่างเทคนิคในรัฐนิวเจอร์ซีย์กล่าวว่า “ตู้ ATM หลายเครื่องยังคงใช้งาน Windows XP และ Windows NT ซึ่งเป็นระบบที่เปิดตัวในปี 1993 เพราะมันมีความเสถียรและเชื่อมโยงกับระบบธนาคารได้ดี”
ในกรณีของตู้ ATM การอัปเกรดระบบหรือซอฟต์แวร์ใหม่มักจะมีค่าใช้จ่ายสูงมาก เพราะต้องทำการอัปเกรดฮาร์ดแวร์ และการเขียนซอฟต์แวร์ ATM ใหม่ทั้งหมด ซึ่งเป็นภาระที่ไม่คุ้มค่ากับการลงทุน
Windows 3.11 ยังอยู่ในระบบรถไฟเยอรมนี
น่าสนใจมากว่า ระบบปฏิบัติการที่เก่ากว่า Windows XP อย่าง Windows 3.11 ยังคงใช้งานอยู่ในบางประเทศ โดยเฉพาะในระบบรถไฟของเยอรมนี ซึ่งมีการใช้ Windows 3.11 และ MS-DOS ในระบบแสดงผลของตู้ขับขี่รถไฟด่วนและรถไฟท้องถิ่น แม้ว่าในบางพื้นที่ระบบนี้จะมีอายุยาวนานเกินไป แต่ก็ยังคงใช้งานได้ดีในบางส่วนที่ไม่ต้องการการอัปเดตบ่อย ๆ เนื่องจากระบบนี้มีความเสถียร และสามารถทำงานได้โดยไม่ต้องปรับเปลี่ยนบ่อยนัก
ตามที่โฆษกของ Deutsche Bahn กล่าว “รถไฟของเรามีอายุการใช้งานยาวนาน บางครั้งอาจใช้งานได้ถึง 30 ปีหรือมากกว่านั้น เราทำการปรับปรุงระบบของรถไฟอยู่เสมอ แต่ระบบที่มั่นคงและเป็นไปตามมาตรฐานความปลอดภัยก็ยังคงใช้งานต่อไปได้”
แผ่นฟลอปปี้ดิสก์ยังคงมีอยู่ในระบบรถไฟของซานฟรานซิสโก

ในเมืองซานฟรานซิสโก ประเทศสหรัฐอเมริกา รถไฟ Muni Metro จะไม่สามารถเริ่มทำงานได้หากไม่มีการใส่แผ่นฟลอปปี้ดิสก์ลงในเครื่องคอมพิวเตอร์ ซึ่งใช้ในการโหลดซอฟต์แวร์ DOS สำหรับการควบคุมการเดินรถอัตโนมัติ แม้ว่าในอนาคตจะมีการอัปเกรดระบบ แต่แผ่นฟลอปปี้ดิสก์ก็ยังคงมีบทบาทในการทำงานของระบบเหล่านี้
การพิมพ์งานด้วยเครื่อง LightJet และ Windows 2000

ในสถานที่ทำงานแห่งหนึ่งในเมืองซานดิเอโก้ สหรัฐอเมริกา มีเครื่องพิมพ์ขนาดใหญ่ที่ใช้งาน Windows 2000 ซึ่งเป็นระบบปฏิบัติการที่ออกมาตั้งแต่ปี 2000 โดยเครื่องพิมพ์นี้ใช้แสงในการพิมพ์ภาพลงบนกระดาษฟิล์มขนาดใหญ่ ซึ่งแม้ว่ามันจะเก่าไปแล้ว แต่ก็ยังคงใช้งานได้ดีมากกว่าที่คิด ในขณะที่ผู้ดูแลเครื่อง John Watts กล่าวถึงเครื่องพิมพ์เหล่านี้ว่า “มันเหมือนกับเรือที่ทิ้งสมอ เพราะมันช้ามาก แต่คุณภาพของภาพที่ได้มันดีเยี่ยม”
ชีวิตที่ช้าในองค์กร
ในบางองค์กร การใช้เทคโนโลยีเก่าอาจเป็นเรื่องที่ต้องทนทาน ยกตัวอย่างเช่น Eric Zabriskie จิตแพทย์ที่ทำงานกับกระทรวงกิจการทหารผ่านศึกของสหรัฐฯ (VA) กล่าวถึงความยากลำบากในการใช้งานระบบคอมพิวเตอร์ที่ช้าและไม่เสถียร โดยเขาต้องใช้เวลานานถึง 15 นาทีในการเข้าสู่ระบบในแต่ละวัน “มันช้ามากจนบางครั้งคุณต้องตื่นเช้าเพื่อให้ทันเวลา” เขากล่าว
การใช้ระบบเก่าในหน่วยงานเหล่านี้ไม่ได้เป็นแค่ความช้าหรือความไม่สะดวก แต่ยังมีปัญหาเกี่ยวกับการอัปเดตซอฟต์แวร์และการบำรุงรักษาระบบที่เก่าเกินไป ซึ่งหลายๆ ครั้งมีค่าใช้จ่ายสูงเกินไป
การบำรุงรักษาระบบเก่าและการสะสมข้อผิดพลาด
หนึ่งในปัญหาหลักของการใช้เทคโนโลยีเก่าคือ “การบำรุงรักษาที่ถูกเลื่อนออกไป” ซึ่งเกิดจากการที่องค์กรต่างๆ ให้ความสำคัญกับการพัฒนาฟีเจอร์ใหม่ๆ มากกว่าการบำรุงรักษาและปรับปรุงสิ่งที่มีอยู่แล้ว ซึ่งทำให้ระบบเก่าเหล่านี้ยังคงใช้งานอยู่และสะสมข้อผิดพลาดมากขึ้นเรื่อยๆ โดย M Scott Ford นักพัฒนาซอฟต์แวร์ที่เชี่ยวชาญในการปรับปรุงระบบเก่า กล่าวว่า “บางครั้งองค์กรต่างๆ มักจะมองข้ามการบำรุงรักษาระบบที่มีอยู่แล้ว และเน้นการพัฒนาฟีเจอร์ใหม่ๆ มากกว่า”
การใช้งานระบบเก่าด้วยความรักและการอนุรักษ์
บางครั้ง การใช้งานเทคโนโลยีเก่าไม่ได้เป็นเพราะจำเป็นต้องใช้ แต่เป็นเพราะมันมีคุณค่าและเป็นการอนุรักษ์สิ่งที่มีมูลค่า ตัวอย่างเช่น Dene Grigar ผู้กำกับห้องปฏิบัติการวรรณกรรมอิเล็กทรอนิกส์ที่มหาวิทยาลัยวอชิงตันในเมืองแวนคูเวอร์ ใช้เครื่องคอมพิวเตอร์รุ่นเก่าตั้งแต่ปี 1977 เพื่ออนุรักษ์งานศิลปะดิจิทัลที่สร้างขึ้นตั้งแต่เริ่มต้น “ทันทีที่ผู้คนได้เครื่องคอมพิวเตอร์มือของพวกเขาพวกเขาก็เริ่มสร้างศิลปะ” Grigar กล่าว
Windows บทบาทที่ยังไม่จางหายไป
Microsoft เลือกที่จะไม่ทำให้เทคโนโลยีเก่าหมดอายุทันที แต่กลับให้ความสำคัญกับการสนับสนุนซอฟต์แวร์ที่มีอยู่ให้ใช้งานได้ยาวนานที่สุด ซึ่งช่วยให้ธุรกิจและองค์กรต่างๆ ยังคงใช้งานระบบเหล่านี้ได้ยาวนานถึงแม้ว่ามันจะเก่าไปแล้วก็ตาม
จากที่กล่าวมาทั้งหมด เราคงเห็นได้ว่า เทคโนโลยีเก่ามีความสำคัญและบทบาทในชีวิตประจำวันของเราในหลายๆ ด้าน แม้ว่าในบางครั้งมันจะช้าและเต็มไปด้วยข้อผิดพลาด แต่การที่มันยังคงอยู่ก็แสดงถึงความสำเร็จและการใช้ชีวิตร่วมกับเทคโนโลยีที่เก่ามากในยุคสมัยใหม่