ย้อนกลับไปในทศวรรษ 1950s และ 1960s กลุ่มโฮโมเซ็กชวลหรือกลุ่มรักร่วมเพศยังไม่เป็นที่ยอมรับในวงกว้างนักในประเทศสหรัฐอเมริกา และมักจะถูกต่อต้านด้วยระบบกฏหมาย ดังนั้นการที่เจ้าหน้าที่ตำรวจบุกเข้าตรวจค้นในบาร์เกย์จึงกลายเป็นเรื่องปกติในยุคนั้น

ในช่วงหลังเที่ยงคืนย่างเข้าวันอังคารที่ 24 มิถุนายน 1969 เจ้าหน้าที่ตำรวจได้บุกเข้าไปที่สโตนวอลล์ อินน์ (Stonewall Inn) บาร์เกย์ชื่อดังในย่านกรีนิชวิลเลจ ในนิวยอร์ก และจับกุมตัวพนักงานพร้อมยึดเหล้าผิดกฏหมายไปจำนวนหนึ่ง เช่นเดียวกับการบุกตรวจครั้งก่อน ๆ ที่เจ้าหน้าที่ตำรวจมักพุ่งเป้าไปที่บาร์ที่เปิดโดยไม่ได้มีใบอนุญาตจำหน่ายสุรา หลังการบุกตรวจในคืนนั้น ตำรวจนิวยอร์กหรือ NYPD ได้วางแผนจะเข้าตรวจค้นอีกครั้งในวันศุกร์ ซึ่งพวกเขามีเป้าหมายที่จะหาทางปิดบาร์สโตนวอลล์แบบถาวร

หลังเที่ยงคืนของวันศุกร์ที่ 27 มิถุนายน ตำรวจ 8 คนทั้งในและนอกเครื่องแบบ (ชายหก หญิงสอง) บุกเข้าตรวจบาร์สโตนวอลล์ คราวนี้พวกเขาไม่ได้จับกุมแค่พนักงานบาร์ แต่ยังรวมถึงกลุ่มลูกค้าที่แต่งตัวแบบแดร็กควีน (Drag Queen) ไปด้วย โดยตั้งข้อหาว่า “การแต่งกายเป็นเพศตรงข้ามถือว่าผิดกฏหมาย”

หลังจากนั้นเหตุการณ์ก็เริ่มบานปลาย เมื่อเจ้าหน้าที่ตำรวจนำผู้กระทำความผิดขึ้นรถ ฝูงชนแห่งสโตนวอลล์ก็เริ่มรวมตัวกันตะโกนด่าเจ้าหน้าที่ตำรวจ ตามด้วยการขว้างขวดและกรีดยางรถยนต์ตำรวจ เหตุการณ์การปะทะกันของทั้งสองฝ่ายเริ่มตึงเครียด มีการปาระเบิดขวด กระทั่งตี 4 ของคืนนั้น หน่วยปราบจลาจลเดินทางมาถึง ทำให้ฝูงชนรีบหลบหนีออกจากที่นั่น โชคดีที่เหตุการณ์นี้ไม่มีใครเสียชีวิตหรือได้รับบาดเจ็บสาหัส

คืนวันถัดมา บาร์สโตนวอลล์ อินน์ ยังคงเปิดให้บริการ แต่ปรับเวลาเร็วขึ้นเป็นก่อนค่ำและไม่เสิร์ฟแอลกอฮอลล์ มีลูกค้ามารวมตัวกันที่ร้านมากขึ้นเรื่อย ๆ พร้อมตะโกนคำปลุกใจ “Gay Power” จากนั้นเจ้าหน้าที่ตำรวจก็เดินทางมาเหมือนเคย พร้อมหน่วยปราบจลาจลที่ใหญ่ขึ้นกว่าคืนก่อน พวกเขาทำการปล่อยแก๊สน้ำตาจนทำให้ฝูงชนต้องสลายตัวในช่วงหลังเที่ยงคืน

ในอีกหลายคืนถัดมา ฝูงชนกลับมารวมตัวกันที่สโตนวอลล์มากขึ้นกว่าเดิมทุก ๆ คืน เพื่อเรียกร้องสิทธิของกลุ่มรักร่วมเพศ ถึงแม้ว่าเจ้าหน้าที่ตำรวจจะยังกลับมาเฝ้าจับตามองทุกคืนเช่นกัน แต่ก็มีการปฏิบัติหน้าที่ที่ผ่อนปรนลง ไม่มีเหตุชุลมุน และตามมาด้วยการประท้วงครั้งใหญ่ในช่วงวีคเอนด์ เหตุจลาจลที่สโตนวอลล์ในช่วงสองสามคืนนั้น กลายเป็นข่าวใหญ่ในนิวยอร์กและเจ้าหน้าที่ตำรวจก็ถูกวิพากษ์วิจารณ์ในการ “เลือกปฏิบัติ” หน้าที่อย่างหนัก

หนึ่งปีถัดมา วันที่ 28 มิถุนายน 1970 พาเหรดเกย์ครั้งแรกก็เกิดขึ้นในนิวยอร์ก โดยมีกลุ่มคนหลายร้อยคนมารวมตัวกันที่ถนนสาย 6 ร่วมเดินขบวนสู่เซ็นทรัลพาร์ก และยึดเอาวันที่ 28 มิถุนายนของทุกปี ซึ่งวันเป็นที่เจ้าหน้าที่ตำรวจบุกสโตนวอลล์ เป็นวันเดินขบวน LGBT Pride March ในนิวยอร์ก จนกลายเป็นแรงบันดาลใจให้กับเมืองอื่น ๆ อย่าง ลอสแองเจลิส, ซานฟรานซิสโก, บอสตัน, ชิคาโก รวมทั้งประเทศอื่น ๆ อย่างแคนาดา อังกฤษ ฝรั่งเศส เยอรมนี ออสเตรเลีย และนิวซีแลนด์ ให้มีการจัดเกย์พาเหรดและกิจกรรมเรียกร้องสิทธิ์ของกลุ่มคนรักร่วมเพศหรือ LGBTQ+ มาจนถึงทุกวันนี้

เครดิตภาพและอ้างอิง
https://bit.ly/3geDSR3

พิสูจน์อักษร : สุชยา เกษจำรัส