หลังจากการแพร่ระบาดทั้งสื่อ ข่าว บทความ และโซเชียลมีเดียต่าง ๆ พากันนำเสนอข้อมูลที่ ‘คาดว่า’ จะเป็นความจริง และมีประโยชน์ต่อประชาชน แต่น่าเสียดายการกระหน่ำแชร์ข้อมูลต่าง ๆ ทำให้ยากต่อการแยกแยะว่าข้อมูลใดเป็นเรื่องที่น่าเชื่อถือได้ และในช่วงที่เกิดการระบาดของไวรัสข่าวลือและข้อมูลที่ผิดอาจเป็นอันตรายได้มากกว่าที่เราคิด
วันนี้แบไต๋ขอแนะนำ 10 ความเชื่อผิด ๆ เกี่ยวกับ Covid-19 มานำเสนอให้ทุกคนได้ทำความเข้าใจโดยใช้คำตอบจากวิทยาศาสตร์มาเป็นตัวตอบคำถามกันค่ะ
Q : หน้ากากอนามัยสามารถป้องกันไวรัสได้
A : หน้ากากอนามัยที่ใช้กันทั่วไป ไม่สามารถป้องกันคุณจากไวรัสได้ เนื่องจากวัตถุประสงค์ของมันไม่ได้ถูกออกแบบมาเพื่อป้องกันไวรัส แต่มันสามารถป้องกันการแพร่กระจายเชื้อไวรัสจากคนติดเชื้อได้ ด้วยการป้องกันไม่ให้ไวรัสที่อยู่ในสารคัดหลั่งจากทางเดินหายใจ เช่น น้ำมูก น้ำลาย เวลาไอหรือจามกระจายออกมาสู่คนอื่น
ส่วนในสถานพยาบาลจะมีเครื่องมือพิเศษที่เรียกว่า ‘N95 respirators’ ซึ่งเป็นหน้ากากที่มีประสิทธิภาพในการป้องกันการแพร่กระจายเชื้อในบุคลากรทางการแพทย์ได้ดีกว่า แต่คนที่จะใช้เจ้าอุปกรณ์นี้ได้ต้องได้รับการอบรมมาก่อนค่ะ
Q : Covid-19 ติดต่อกันยากกว่าไข้หวัดใหญ่
A : คำตอบคือไม่ใช่ จากการทดลองการประเมินความเสี่ยงในการแพร่กระจายเชื้อ ด้วย ‘basic reproduction number’ หรือ R0 (อ่านว่า R-nought) เจ้า R0 นี้คืออัตราการแพร่กระจายเชื้อของผู้ติดเชื้อ 1 คนที่จะแพร่กระจายไปยังคนอื่น ซึ่ง Covid-19 มีค่า R0 = 2.2 หมายความว่าโดยเฉลี่ยผู้ติดเชื้อ Covid-19,1 คนสามารถส่งต่อเชื้อไปยังผู้อื่นได้อีก 2.2 คน ในขณะที่ไข้หวัดใหญ่มีค่า R0 = 1.3 เท่านั้น
Q : Covid-19 เป็นเพียงการกลายพันธุ์ของเชื้อไข้หวัดใหญ่
A : ตอบเลยว่าไม่ใช่ Covid-19 เป็นชื่ออย่างเป็นทางการในการเรียกชื่อเชื้อโคโรนาไวรัส 2019, โคโรนาไวรัส เป็นเชื้อตระกูลใหญ่ที่ก่อให้เกิดโรคต่าง ๆ มากมาย โดย SARS-CoV-2 มีโครงสร้างคล้ายคลึงกับโคโรนาไวรัสอีก 4 ตัวที่ก่อให้เกิดอาการหวัดในมนุษย์แต่ที่ต่างคือ เชื้อ 4 ตัวนั้นมีโฮสต์หลักเป็นมนุษย์ ในขณะที่ 90% ของโครงสร้างทางพันธุกรรมของ SARS-CoV-2 คล้ายคลึงกับโคโรนาไวรัสที่พบในค้างคาวมากกว่า เราจึงได้คาดการณ์กันว่าเชื้อตัวนี้เดิมทีอยู่ในค้างคาวแล้วหลังจากนั้นจึงส่งต่อมายังมนุษย์ ซึ่งคล้ายกับ SARS และ MERS
Q : หรือจริง ๆ แล้วไวรัสเหล่านี้ถูกสร้างขึ้นมาในห้องทดลอง!
A : ณ ปัจจุบันนี้ ยังไม่มีหลักฐานว่ามีการสร้างเชื้อไวรัสดังกล่าวขึ้นมาจากห้องปฎิบัติการ
Q : ติดเชื้อ Covid-19 = ตาย?
A : ไม่จริง! จากรายงานของศูนย์ควบคุมและป้องกันโรคแห่งประเทศจีนผู้ติดเชื้อ 81% ได้รับเชื้อแบบไม่รุนแรง 13.8% ของผู้ป่วยมีอาการรุนแรง (หายใจหอบเหนื่อย ต้องใช้ออกซิเจนในการช่วยหายใจ) 4.7% มีภาวะทางเดินหายใจล้มเหลว และ 2.3% เสียชีวิต ผู้ที่มีปัญหาสุขภาพ คนแก่ และผู้ที่สุขภาพไม่แข็งแรงมีแนวโน้มที่จะเสียชีวิตมากกว่ากลุ่มอื่น
Q : สัตว์เลี้ยงสามารถติด และแพร่เชื้อได้
A : จากข่าวล่าสุดที่มีรายงานการตรวจพบเชื้ออ่อน ๆ ในสุนัขที่เจ้าของติดเชื้อ Covid-19 ที่ประเทศจีน อาจบอกได้ว่าสัตว์เหล่านี้อาจติดเชื้อจากคนได้ แต่ยังไม่มีหลักฐานแน่ชัดว่าสัตว์สามารถแพร่เชื้อสู่คนได้
Q : เด็ก ๆ ไม่ติดเชื้อ Covid-19
A : ไม่จริง! จากสถิติบอกว่าเด็ก มีโอกาสติดเชื้อไวรัสตัวนี้ได้น้อยกว่าผู้ใหญ่ แต่นั่นไม่ได้หมายความว่าพวกเขาติดเชื้อไม่ได้ เมื่อวันพุธที่ 26 กุมภาพันธ์ที่ผ่านมาอิตาลีรายงานผู้ติดเชื้อ Covid-19, 400 คน เป็นเด็ก 5 คน ที่มีอายุระหว่าง 4 – 19 ปี และจากการศึกษาในจีนมณฑลหูเป่ยพบว่าผู้ติดเชื้อ 2.2% เป็นเด็กอายุต่ำกว่า 19 ปี แต่ถึงอย่างนั้นตัวเลขเด็กที่ติดเชื้อ อาจจะได้รับการประเมินต่ำเกินความเป็นจริง และเด็กมีแนวโน้มที่จะติดเชื้อและแสดงอาการที่ไม่รุนแรง จึงมีความเป็นไปได้ที่เชื้อจากเด็กจะถูกส่งต่อโดยที่เด็กยังไม่แสดงอาการของโรค
Q : คุณจะรู้ตัวถ้าคุณติดเชื้อ Covid-19
A : ไม่จริง Covid-19 มีอาการแสดงที่หลากหลาย แต่ส่วนใหญ่จะแสดงออกที่ระบบทางเดินหายใจคล้ายไข้หวัดใหญ่ หรือไข้หวัดอย่างที่เรารู้กัน อาการที่พบบ่อยของ COVID-19 ได้แก่ มีไข้ไอและหายใจลำบาก อาการที่หายาก ได้แก่ อาการวิงเวียนศีรษะคลื่นไส้อาเจียนและมีน้ำมูกไหล (Covid-19 มักไม่ทำให้มีน้ำมูก) ในกรณีที่รุนแรงมีอาการคล้ายกับโรคปอดบวมรุนแรง แต่ในระยะแรกผู้ติดเชื้ออาจไม่แสดงอาการใด ๆ เลยก็ได้ การตรวจวัดไข้จึงเป็นการตรวจคัดกรองเบื้องต้นเท่านั้น เพราะฉะนั้นอย่าชะล่าใจ หรือประมาทเด็ดขาด หากมีอาการผิดปกติ หรือเพิ่งเดินทางจากกลุ่มประเทศเสี่ยงควรจะปฎิบัติตัวตามคำแนะนำของรัฐนะคะ
Q : Covid-19 มีอัตราการตายน้อยกว่าไข้หวัดใหญ่
A : อาจจะยังเร็วไปที่จะสรุปเรื่องนี้ เพราะการระบาดของเชื้อยังคงขยายวงกว้าง และตัวเลขผู้เสียชีวิตก็ยังเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ แต่จากข้อมูลของ CDC โดยปกติแล้วในอเมริกา มีอัตราการตายจากไข้หวัดใหญ่ 0.1% ต่อปี จนถึงขณะนี้มีอัตราการตาย 0.05% ในกลุ่มผู้ที่ติดเชื้อไวรัสไข้หวัดใหญ่ แต่เมื่อนำมาเปรียบเทียบกับข้อมูลการตายล่าสุดของ Covid-19 พบว่า COVID-19 มีอัตราการตายสูงกว่า 20 เท่าหรือประมาณ 2.3% ตามงานวิจัยที่ตีพิมพ์ในวันที่ 18 กุมภาพันธ์โดยกรมควบคุมโรคของจีน
Q : สั่งของจากจีนอาจทำให้ติดเชื้อไวรัสได้
A : ไม่จริง! จนถึงตอนนี้ยังไม่มีรายงานการติดเชื้อจากการรับพัสดุ หรือสิ่งของจากจีน ตามรายงานขององค์การอนามัยโลก ถึงแม้ว่าเชื้อจะสามารถอยู่บนพื้นผิวภายนอกได้นานถึง 9 วันก็ตาม แต่ด้วยสภาพแวดล้อม และปัจจัยเอื้อต่าง ๆ ดังนั้นจึงมีความเสี่ยงต่ำที่เชื้อจะแพร่กระจายจากผลิตภัณฑ์หรือบรรจุภัณฑ์ที่จัดส่ง หากใครอยากอ่านข้อมูลเพิ่มเติมสามารถอ่านจากบทความที่แบไต๋เคยนำเสนอไปก่อนหน้านี้ได้นะคะ
อย่างไรก็ตามถึงแม้ตอนนี้จำนวนผู้ติดเชื้อในไทย จะยังไม่เพิ่มขึ้นสูง แต่เราทุกคนควรช่วยกันป้องกัน และหยุดการแพร่เชื้อดังกล่าวก่อนที่สถาณการณ์การแพร่ระบาดจะร้ายแรงมากไปกว่านี้ ร่วมด้วยช่วยกันคนละไม้คนละมือเพื่อสังคมที่น่าอยู่ของเรากันนะคะ
อ้างอิง Livescience
พิสูจน์อักษร : สุชยา เกษจำรัส
เมื่อวันอังคารที่ 21 กรกฎาคมที่ผ่านมา ได้เกิดเหตุระทึกขวัญกลางเมืองลัทส์ค ประเทศยูเครน เมื่อชายวัยกลางคนผู้หนึ่งขึ้นรถโดยสารประจำทางที่ในเวลานั้น มีผู้โดยสารร่วมทางด้วยราว 20 คน ...อ่านต่อ
20 ก.ค. นิตยสาร Forbes ได้อัปเดตให้ Elon Musk ซีอีโอของ Tesla ผู้ผลิตรถยนต์ไฟฟ้าอยู่ในรายการ Forbes Billionaire ...อ่านต่อ
เว็บไซต์ Daily Mail ได้รายงานว่า Tom Cruise (ทอม ครูซ) ได้ขับเฮลิคอปเตอร์ไปลงจอดที่สนามกอล์ฟ (หลุมที่ 9) ของ Richmond Golf Club ในกรุงลอนดอน เมื่อสุดสัปดาห์ที่ผ่านมา ...อ่านต่อ
Unmesh Dinda จากช่อง PiXImperfect ได้แสดงให้เห็นถึงการเปลี่ยนแปลงของ ‘Select Subject’ เครื่องมือที่นำเอา AI มาใช้งานตัวหนึ่งใน Photoshop ...อ่านต่อ
Space Perspective เป็นบริษัทท่องเที่ยวอวกาศที่ตั้งอยู่ในฟลอริดา ก่อตั้งขึ้นเมื่อปี 2019 โดย Jane Poynter และ Taber MacCallum (สมาชิกลูกเรือของโครงการ Biosphere 2 ในต้นปี 1990) ...อ่านต่อ
