22/05/2021เวียนมาอีกครากับ ปรากฏการณ์จันทรุปราคาบางส่วน แถมรอบนี้ยังมองเห็นได้ด้วยตาเปล่าด้วยนะ ไหน ๆ ช่วงนี้ เพราะการแพร่ระบาดของโควิด เราอาจไม่ได้เวียนเทียนกันเหมือนอย่างเคย ก็มานั่งชมจันทร์กันไปก่อนก็แล้วกัน นายศุภฤกษ์ คฤหานนท์ หัวหน้างานบริการวิชาการดาราศาสตร์ สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ (องค์การมหาชน) (สดร.) กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) เผยค่ำวันที่…
16/03/2021คณะนักวิทยาศาสตร์จีนประกาศใช้กล้องโทรทรรศน์ที่พัฒนาขึ้นเอง จับภาพ โคโรนา (corona) บรรยากาศชั้นนอกสุดของดวงอาทิตย์เป็นครั้งแรกได้สำเร็จ แต่ไหนแต่ไรมาการสังเกตดวงอาทิตย์นั้นเป็นเรื่องที่ค่อนข้างยาก เนื่องจากแสงจากดวงอาทิตย์สว่างจ้ามาก นักดาราศาสตร์จึงต้องสังเกตการณ์ชั้นโคโรนาอันเบาบางของดวงอาทิตย์ในช่วงเวลาที่เกิดสุริยุปราคากันมาตลอด เมื่อเทคโนโลยีพัฒนามากขึ้นเรื่อย ๆ จึงเกิดการใช้เครื่องมือต่าง ๆ มาช่วยสังเกตการณ์ และหนึ่งในนั้นก็คือกล้องโคโรนากราฟ (coronagraph) สำหรับกล้องโคโรนากราฟที่จีนพัฒนานี้ มีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง 50 มิลลิเมตร ออกแบบมาเพื่อปิดกั้นแสงจากพื้นผิวชั้นหลักดวงอาทิตย์สำหรับการสังเกตชั้นบรรยากาศโคโรนาโดยเฉพาะ…
22/02/2021แม้จะอยู่ใกล้โลกของเรามากกว่าอีกหลายวัตถุในอวกาศ แต่สำหรับ ‘ดวงอาทิตย์ของเรา’ ก็ยังมีอะไรให้สำรวจและค้นพบอยู่อีกมาก เนื่องจากความเจิดจ้าของมัน ทำให้ยากต่อการสังเกตการณ์ อย่างชั้นโครโมสเฟียร์ (Chromosphere) ของดวงอาทิตย์ ที่แม้ค้นพบมาหลายทศวรรษแล้ว แต่เพราะสามารถมองเห็นชั้นดังกล่าวได้ในช่วงเวลาสั้น ๆ เท่านั้น นั่นคือในช่วงสุริยุปราคาเต็มดวง เมื่อดวงจันทร์เคลื่อนมาบดบังแสงอันสว่างจ้าจนทำให้เราเห็นเปลวสุริยะที่ล้นพุ่งออกมาจากดวงอาทิตย์ได้ จึงส่งผลให้โครโมสเฟียร์ เป็นชั้นบรรยากาศที่ ‘ลึกลับที่สุด’ ของดวงอาทิตย์ โครโมสเฟียร์คือ…
25/01/2021ปีที่ผ่านมา แม้ทั่วโลกจะเผชิญกับวิกฤตโควิด แต่ก็นับว่าเป็นปีทองด้านการสำรวจอวกาศด้วย และหนึ่งในบรรดาประเทศที่มีความรุดหน้าในด้านนี้นั่นก็คือประเทศจีน ซึ่งล่าสุดก็ออกมาประกาศแล้วว่า ปีหน้า (2022) จะปล่อย ดาวเทียมสำรวจสุริยะดวงแรกของประเทศ ‘หอสังเกตการณ์ดวงอาทิตย์ขั้นสูง (ASO-S)’ ในช่วงครึ่งแรกของปี หอดูดาวจื่อจินซาน (Purple Mountain Observatory) สังกัดสถาบันวิทยาศาสตร์แห่งชาติจีน (CAS) สถาบันวิจัยที่มีฐานที่ตั้งอยู่ในเมืองหนานจิง เมืองเอกของมณฑลเจียงซูทางตะวันออกของจีน…
14/08/2020กลับมาอีกครั้ง 'ปรากฏการณ์ดวงอาทิตย์ตั้งฉาก' ชาวกรุงเทพฯ เตรียมตัวไร้เงา 15 สิงหาคม นี้ ส่วนพื้นที่อื่น ๆ ติดตามช่วงวันเวลาไร้เงากันได้ในตารางด้านล่างได้เลยยย อะไรคือดวงอาทิตย์ตั้งฉาก และมันทำให้ไร้เงาได้อย่างไร นายศุภฤกษ์ คฤหานนท์ หัวหน้างานบริการวิชาการทางดาราศาสตร์ สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ (องค์การมหาชน) (สดร.) หรือ NARIT…
19/07/2020มาแล้วรวมฮิตนานาภาพจากยานสำรวจดวงอาทิตย์ของ ESA/NASA รวมถึงภาพโคสอัปสุดใกล้ชิดของดวงอาทิตย์ ใกล้สุดเท่าที่เคยถ่ายมา ยานสำรวจดวงอาทิตย์ลำนี้เป็นความร่วมมือระหว่างประเทศระหว่างหน่วยงาน (European Space Agency: ESA) และ NASA เพื่อศึกษาดวงอาทิตย์ของเรา โดยศูนย์ปฏิบัติการด้านอวกาศยุโรป (European Space Operations Centre: ESOC) ในเยอรมันเป็นผู้ควบคุมภารกิจ ตัวยานสร้างโดยหน่วยปกป้องการบินและอวกาศ …
15/07/2020เมื่อพูดถึงแผ่นดินไหว หลายคนอาจถึงฉากชวนระทึกจากภาพยนตร์ 'San Andreas' มหาวินาศแผ่นดินแยก แถมตัวหนังเองยังสร้างจาก 'รอยเลื่อนแซนแอนเดรอัส' ซึ่งเป็นรอยเลื่อนที่มีจริง ทั้งยังมีพลังงานอยู่อีกต่างหาก เป็นที่คาดการณ์ว่า อาจมีโอกาสเกิดแผ่นดินไหวระดับแมกนิจูด 6.0 ทุกๆ 20-30 ปีในบริเวณนั้น ซึ่งพาดผ่านเมืองชื่อดังอย่าง ลอสแองเจลิส ซานดิเอโก และ ซานฟรานซิสโก ที่มีผู้คนมากมาย และนั่นทำให้เรื่องราวในภาพยนตร์ดูใกล้ตัว…
06/07/2020"หลุมดำ" ถือเป็นหนึ่งในวัตถุเอกภพที่แปลกประหลาดที่สุดที่เรารู้จัก เนื่องจากคุณสมบัติที่ว่า ดูดกลืนทุกสิ่งแม้กระทั่งแสง ทำให้การค้นคว้าศึกษาหลุมดำเป็นไปได้ยาก (เพราะมองเข้าไปเท่าไหร่ก็ไม่เห็น ข่าวฮือฮาเรื่องการถ่ายภาพหลุมดำเมื่อปีก่อน ก็เป็นการประมวลภาพจากคลื่นวิทยุ หาใช่การถ่ายภาพด้วยเลนส์ผ่านแสงที่ตาเห็นไม่) และด้วยความลี้ลับนี่เองจึงเป็นมนต์เสน่ห์ดึงดูดในทั้งบรรดาผู้สร้างภาพยนตร์และนักเขียนนิยายไซไฟทั้งหลาย นำมาเป็นหมุดหมาย จินตนาการต่อยอดถึงสภาวะต่าง ๆ ที่อาจจะเกิดขึ้นหากมนุษย์ได้เข้าไปในหลุมดำ แม้แต่คริสโตเฟอร์ โนแลน ก็ยังเอามาใช้ทำเรื่อง Interstellar ให้เราหัวหมุนมาแล้ว ดังนั้น…
02/07/2020แป๊บ ๆ ก็ผ่านพ้นไปแล้วกับวันครีษมายัน วันที่กลางวันยาวนานที่สุดของปี แถมปีนี้ยังน่าตื่นเต้นเป็นพิเศษเพราะมีเรื่องวันสิ้นโลกมาให้งงงวยเล่นด้วย คราวนี้ก็เลยมาถึงทีของวันที่สุดอีกอย่างหนึ่งบ้าง นั่นก็คือวันที่โลกอยู่ไกลจากดวงอาทิตย์ที่สุดนั่นเอง ทุกปี หลังวันครีษมายัน 2 สัปดาห์ โลกจะโคจรไปถึงจุดที่ห่างดวงอาทิตย์ที่สุดในรอบปี ซึ่งปีนี้ ตรงกับวันที่ 4 กรกฏาคม 2563 ด้วยระยะห่าง 1.0167 AU…
19/06/2020ตื่นเต้นกันไปเบอร์ใหญ่กับ ข่าวร้อนโลกแตกวันที่ 21 มิถุนายน ค.ศ. 2020 ตามการคำนวณปฏิทินมายาล่าสุด เมื่อกลางสัปดาห์ที่ผ่านมา แต่ก็ใช่ว่าวันดังกล่าวจะเป็นวันธรรมดาไร้เรื่องตื่นเต้นเสียทีเดียว เพราะเป็นวันที่มีช่วงเวลากลางวันยาวนานที่สุดของปี แถมยังมีสุริยุปราคาบางส่วนมาให้ยลกันอีกด้วยในช่วงเวลาประมาณ 13:00 - 16:10 น. โดยดวงอาทิตย์จะปรากฏในลักษณะเว้าแหว่งมากที่สุด เวลาประมาณ 14:49 น. อะไรคือวันที่ช่วงเวลากลางวันยาวนานที่สุด …
11/03/2014พลังงานนิวเคลียร์ไม่ได้เริ่มต้นมาจากทฤษฎีสัมพันธภาพของไอสไตน์ ที่เราเห็นกันในสูตร E = mc^2 นะครับ เพราะจริง ๆ มันเริ่มมาตั้งแต่ยุคก่อกำเนิดจักรวาลแล้ว ที่เป็นภาพชัดเจนที่สุดก็ "ดวงอาทิตย์" ของเรานี่ล่ะครับ สิ่งที่ทำให้ดวงอาทิตย์ส่องสว่างและให้ความร้อนได้นั้น เกิดจาก “ปฏิกิริยานิวเคลียร์” ครับ ซึ่งปฏิกิริยานิวเคลียร์ที่มนุษย์รู้จักในตอนนี้ มีอยู่หลักๆ 2 แบบด้วยกัน คือ…



