ช่วงที่ผ่านมาเราต่างได้เห็นข่าว Cyber Attack ตามสนามบินกันบ่อยขึ้น แม้ว่าไทยเรายังไม่เคยเผชิญกับเหตุการณ์โจมตีทางไซเบอร์ที่รุนแรงจนทำให้การดำเนินงานของสนามบินเป็นอัมพาต แต่ลองจินตนาการถึงภาพความโกลาหลในสนามบิน จอแสดงผลเที่ยวบินกลายเป็นสีดำสนิท เที่ยวบินดีเลย์ ระบบเช็กอินล่มสลายจนแถวยาวเหยียดออกไปนอกอาคารผู้โดยสาร ระบบสายพานลำเลียงกระเป๋าหยุดทำงาน นี่เป็นผลกระทบส่วนหนึ่งที่อาจเกิดขึ้นได้ และเคยเกิดขึ้นมาแล้ว จากการที่ระบบซอฟต์แวร์ของสนามบินถูกโจมตีทางไซเบอร์จากกลุ่มแฮกเกอร์ ไม่ว่าจะเพื่อการเรียกค่าไถ่ หรือการข่มขู่ของคนบางกลุ่ม
คำถามสำคัญคือ การโจมตีทางไซเบอร์สร้างความเสียหายให้สนามบินได้แค่ไหน อันตรายเพียงใด และมันเกิดขึ้นบ่อยครั้งแค่ไหนกันแน่ ?
ความเสียหายที่ร้ายแรงกว่าแค่ ‘เที่ยวบินดีเลย์’
สนามบินเปรียบเสมือนเมืองเล็ก ๆ ที่มีระบบดิจิทัลซับซ้อนมหาศาลทำงานประสานกัน การโจมตีเพียงจุดเดียวจึงอาจส่งผลกระทบเป็นลูกโซ่ สร้างความเสียหายได้หลายมิติอย่างคาดไม่ถึง
- ระบบสนามบินล่ม: นี่คือเป้าหมายที่ถูกโจมตีบ่อยและเห็นผลชัดเจนที่สุด สำนักข่าว Reuters และ Associated Press รายงานตรงกันถึงเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นสด ๆ ร้อน ๆ เมื่อเดือนกันยายน 2025 ที่ผ่านมา เมื่อระบบเช็กอินและจัดการสัมภาระ ‘MUSE’ ของบริษัท Collins Aerospace ซึ่งให้บริการสนามบินยักษ์ใหญ่หลายแห่งในยุโรป เช่น ฮีทโธรว์ (ลอนดอน), บรัสเซลส์, เบอร์ลิน ถูกโจมตีทางไซเบอร์ ส่งผลให้ระบบอัตโนมัติล่มสนิท เจ้าหน้าที่ต้องกลับไปใช้กระบวนการเช็กอินด้วยมือทำให้เกิดความล่าช้าหลายชั่วโมงและมีการยกเลิกเที่ยวบินจำนวนมาก
- ข้อมูลส่วนบุคคลของผู้โดยสารถูกขโมย: สนามบินและสายการบินคือคลังข้อมูลส่วนบุคคลขนาดมหึมา ตั้งแต่ชื่อ, เลขพาสปอร์ต, ประวัติการเดินทาง ไปจนถึงข้อมูลบัตรเครดิต หากระบบเหล่านี้ถูกเจาะ แฮกเกอร์สามารถนำข้อมูลไปใช้สวมรอยทางการเงิน หรือขายในตลาดมืดได้ อย่างเหตุการณ์ที่สายการบิน EasyJet ถูกโจมตีและข้อมูลลูกค้ารั่วไหลกว่า 9 ล้านคน หรือเหตุการณ์ระบบไอทีของสนามบินบริสตอลในอังกฤษล่มในปี 2018 ซึ่งทำให้ต้องกลับไปใช้ไวต์บอร์ดและปากกาในการแจ้งข้อมูลเที่ยวบิน
- กระทบความมั่นคงและปลอดภัยทางกายภาพ: การโจมตีไม่จำเป็นต้องหยุดแค่ระบบของผู้โดยสาร แต่ยังสามารถมุ่งเป้าไปที่ระบบรักษาความปลอดภัยได้ เช่น การแฮกเข้าระบบกล้องวงจรปิดเพื่อสร้าง ‘จุดบอด’ หรือการเจาะระบบควบคุมการเข้า-ออกประตู เพื่อให้บุคคลที่ไม่ได้รับอนุญาตสามารถเข้าไปในเขตหวงห้ามได้
- ความเสียหายทางการเงินและชื่อเสียง: เที่ยวบินที่ล่าช้าหรือถูกยกเลิกแต่ละครั้งสร้างความเสียหายให้สายการบินและสนามบินเป็นมูลค่ามหาศาล ยังไม่นับรวมค่าใช้จ่ายในการกู้คืนระบบและสร้างความเชื่อมั่นของผู้โดยสารกลับคืนมา ไม่นับรวมสุขภาพจิตและความกังวลจากเหตุการณ์ไม่ปกติ
Cyber Attack ณ สนามบินเกิดขึ้นบ่อยแค่ไหน ?
หลายคนอาจคิดว่าการโจมตีสนามบินเป็นเรื่องไกลตัว แต่ความจริงแล้วมันเกิดขึ้นบ่อยและต่อเนื่อง เพียงแต่ส่วนใหญ่มักเป็นการโจมตีที่ไม่กระทบต่อการบินโดยตรงจึงไม่เป็นข่าวใหญ่
หนึ่งในรูปแบบที่พบบ่อยคือ การโจมตีแบบ DDoS (Distributed Denial of Service) ซึ่งเป็นการระดมส่งข้อมูลขยะเข้าสู่เว็บไซต์ของสนามบินจนระบบล่มและผู้ใช้งานทั่วไปไม่สามารถเข้าถึงได้ เว็บไซต์ PurpleSec ซึ่งเป็นบริษัทด้านความปลอดภัยไซเบอร์ รายงานถึงกรณีของกลุ่มแฮกเกอร์ที่สนับสนุนรัสเซียอย่าง ‘KillNet’ ที่เคยออกมาอ้างความรับผิดชอบในการโจมตีเว็บไซต์ของสนามบินในสหรัฐอเมริกาหลายสิบแห่ง รวมถึงสนามบินขนาดใหญ่อย่าง LAX (ลอสแอนเจลิส) และ O’Hare (ชิคาโก) ในเดือนตุลาคม 2022 เพื่อตอบโต้ที่สหรัฐฯ ให้การสนับสนุนยูเครน
แม้การโจมตีแบบ DDoS จะไม่ส่งผลกระทบต่อการขึ้น-ลงของเครื่องบินโดยตรง แต่ก็สร้างความปั่นป่วนในการเข้าถึงข้อมูลสำคัญของผู้โดยสาร และที่สำคัญ มันคือการติดป้ายประกาศว่าโครงสร้างพื้นฐานสำคัญของประเทศสามารถถูกโจมตีได้ทุกเมื่อ
นอกจากนี้ ThaiCERT (Thailand Computer Emergency Response Team) ยังเคยรายงานถึงเหตุการณ์ที่สนามบินนานาชาติเบรุตในเลบานอนถูกแฮก โดยผู้โจมตีได้เปลี่ยนข้อความบนจอแสดงผลเที่ยวบินเป็นข้อความทางการเมือง และยังทำให้ระบบตรวจสอบสัมภาระหยุดทำงานชั่วคราวอีกด้วย
เป้าหมายการโจมตีทางไซเบอร์ในสนามบินที่ไม่มีวันจบ
สนามบินคือหนึ่งในโครงสร้างพื้นฐานที่สำคัญและเปราะบางที่สุดต่อการโจมตีทางไซเบอร์ เพราะเป็นการรวมตัวกันของเทคโนโลยีที่หลากหลายจากหลายบริษัท ทำให้มีช่องโหว่ในการเชื่อมต่อเกิดขึ้นได้ง่าย หรือปัจจัยอื่น ๆ อย่างระบบคอมพิวเตอร์แบบเก่า การเชื่อมต่อระหว่างซอฟต์แวร์และฮาร์ดแวร์มากมาย การโจมตีเลยอาจไม่จำเป็นต้องใช้เทคนิคขั้นสูงเสมอไป แต่บ่อยครั้งเป็นการหาประโยชน์จาก ‘จุดอ่อน’ ของระบบที่เชื่อมต่อกัน
แม้ว่าระบบควบคุมการบิน (Air Traffic Control) จะมีมาตรการป้องกันที่แน่นหนาและแยกขาดจากเครือข่ายอินเทอร์เน็ตสาธารณะ ทำให้การ ‘แฮกเครื่องบินให้ตก’ แบบในหนังเป็นไปได้ยากมาก แต่การสร้างความโกลาหลภาคพื้นดินเพื่อหยุดเศรษฐกิจและสร้างความหวาดกลัวนั้น เป็นสิ่งที่เกิดขึ้นได้จริงและจะทวีความรุนแรงขึ้นเรื่อย ๆ การลงทุนด้านความปลอดภัยทางไซเบอร์จึงเป็นความจำเป็นเพื่อให้แน่ใจว่าการเดินทางของเราจะยังคงราบรื่นและปลอดภัย