ผู้เชี่ยวชาญด้านสมองเผยว่า การเพิ่มศักยภาพทางความคิดไม่จำเป็นต้องพึ่งความสามารถพิเศษ แต่สามารถเริ่มต้นได้จากการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมในชีวิตประจำวัน เพียงแค่ 3 ข้อนี้ก็สามารถสร้างความเปลี่ยนแปลงที่ยิ่งใหญ่ให้กับสมองได้ หลักการทางประสาทวิทยาศาสตร์ชี้ให้เห็นว่าเราสามารถพัฒนาความฉลาดของตนเองได้ด้วยการเลือกทำสิ่งเล็ก ๆ น้อย ๆ ในแต่ละวัน และในทางกลับกัน การเลือกทำในสิ่งที่ไม่เหมาะสมก็สามารถบั่นทอนสุขภาพสมองในระยะยาวได้เช่นกัน ดร. ที. อเล็กซานเดอร์ พูทิโอ (T. Alexander Puutio, PhD) ศาสตราจารย์จากมหาวิทยาลัย Columbia ผู้เชี่ยวชาญด้านภาวะผู้นำและผู้ประกอบการ ได้เปิดเผยถึง 3 นิสัยเด่น ๆ ที่ช่วยเพิ่มพลังสมองได้ และทุกคนสามารถนำไปปรับใช้ได้ทันที 3 นิสัยเพื่อสมองที่เฉียบคมและทรงพลัง 1. หาเรื่องท้าทายให้กับตัวเองอยู่เสมอ งานวิจัยจำนวนมากชี้ชัดว่า สมองจะได้รับประโยชน์สูงสุดเมื่อเราก้าวออกจากขีดจำกัดเดิม ๆ ของตัวเอง ดร. พูทิโอเปรียบเทียบสมองเหมือนกล้ามเนื้อที่เราสามารถฝึกฝนให้แข็งแกร่งขึ้นได้ การมีกรอบความคิดแบบเติบโต (Growth Mindset) ซึ่งคือความเชื่อที่ว่าความสามารถทางสมองสามารถพัฒนาได้อยู่เสมอ จะช่วยผลักดันให้เรากล้าที่จะเรียนรู้สิ่งใหม่ ๆ และส่งเสริมให้สมองเติบโตอย่างแท้จริง 2. นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ สิ่งสำคัญอย่างหนึ่งที่ไม่ควรมองข้ามคือ การนอนหลับ เนื่องจาก ดร. พูทิโอชี้ว่า การนอนหลับไม่ใช่แค่การพักผ่อนธรรมดา…

การทานอาหารและการใช้ยาเป็นสิ่งที่เราทำกันอยู่ทุกวัน การกินอาหารที่ดีสามารถส่งผลดีต่อสุขภาพเรา และการใช้ยาก็ช่วยบำบัดหรือรักษาโรคต่างๆ แต่เราทราบหรือไม่ว่าอาหารบางประเภทที่เราทานอาจส่งผลกระทบต่อการทำงานของยาได้ ในบางครั้งอาจทำให้ยาไม่สามารถทำงานได้อย่างที่คาดหวัง หรือในบางกรณีอาหารบางชนิดอาจเพิ่มประสิทธิภาพของยาให้ดีขึ้น การศึกษาเรื่องนี้กำลังได้รับความสนใจจากนักวิทยาศาสตร์และผู้เชี่ยวชาญหลายคน เพื่อใช้ประโยชน์จากผลกระทบที่ไม่คาดคิดนี้ในการเสริมประสิทธิภาพของการรักษาโรค

เมื่อพูดถึง กลิ่นตัว เราอาจจะคิดว่าเป็นแค่สิ่งที่เกิดขึ้นจากการออกกำลังกายหรือจากความร้อนที่ทำให้เราเหงื่อออก แต่จริงๆ แล้ว กลิ่นตัวของเรา อาจบอกอะไรเกี่ยวกับสุขภาพของเราได้มากกว่าที่เราคิด บางครั้งกลิ่นจากร่างกายอาจเป็น สัญญาณเตือน ว่าเราอาจกำลังเผชิญกับโรคบางชนิดที่อาจยังไม่แสดงอาการชัดเจน หรือบางโรคที่เราอาจไม่รู้ตัวว่ามีอยู่ในร่างกาย

เอเธล คาเทอร์แฮม (Ethel Caterham) คุณยายชาวอังกฤษที่ได้รับการยกย่องให้เป็น "บุคคลที่มีอายุมากที่สุดในโลก" ได้ฉลองวันเกิดครบ 116 ปี เมื่อวันพฤหัสบดีที่ผ่านมา โดยจัดขึ้นอย่างเรียบง่ายกับครอบครัวที่บ้านพักคนชราในเมืองเซอร์รีย์ ทางตอนใต้ของกรุงลอนดอน ปัจจุบันคุณยายคาเทอร์แฮม ก็ได้รับการยืนยันจาก Guinness World Records รวมถึงฐานข้อมูลด้านอายุขัยระหว่างประเทศ ว่าเป็นผู้ที่มีอายุมากที่สุดในโลกเมื่อเดือนเมษายนที่ผ่านมา หลังการเสียชีวิตของซิสเตอร์อีนาห์ คานาบาร์โร ลูคัส (Inah Canabarro Lucas) นักบวชชาวบราซิล ซึ่งมีอายุ 116 ปี โดยสถิติผู้ที่มีอายุยืนที่สุดตลอดกาล ยังคงเป็นของฌานน์ กัลมองต์ (Jeanne Calment) หญิงชาวฝรั่งเศสที่มีชีวิตยืนยาวถึง 122 ปี ทางบ้านพัก Hallmark Care Homes บ้านพักผู้สูงอายุที่ดูแลคุณยายเอเธล โพสต์ผ่านเพจ Facebook ว่า “สุขสันต์วันเกิดครบ 116 ปี คุณเอเธล คาเทอร์แฮม” ซึ่งคุณยายใช้เวลาในวันสำคัญอย่างเรียบง่ายกับครอบครัวและอาหารที่ชอบ เธอเคยเผยเคล็ดลับการมีอายุยืนว่า “ฉันไม่เคยโต้เถียงกับใครเลย ! ฉันฟัง แต่ก็ทำในสิ่งที่ตัวเองชอบ”…

แฟรงค์ คาปริโอ (Frank Caprio) เกิดที่เมืองพรอวิเดนซ์ รัฐโรดไอแลนด์ สหรัฐอเมริกา ในครอบครัวผู้อพยพเชื้อสายอิตาเลียนที่ยากจน เขาเติบโตท่ามกลางความลำบากในยุคเศรษฐกิจฝืดเคือง พ่อแม่ทำงานหนักเพื่อเลี้ยงดูลูก ๆ และตัวเขาเองตั้งแต่วัยเด็กก็ต้องช่วยครอบครัวหารายได้ ด้วยการส่งนมตอนเช้ามืด รับจ้างงานเล็ก ๆ น้อย ๆ และยังต้องเผชิญสายตาล้อเลียนจากการเป็น “ลูกคนอพยพ” ที่ถูกมองว่าไม่มีอนาคต แต่สิ่งเหล่านี้กลับกลายเป็นบทเรียนสำคัญที่ทำให้เขาเข้าใจคุณค่าของ “ความเมตตา” และ “ความยุติธรรม” อย่างลึกซึ้ง จากเด็กชายที่แบกลังนม เดินฝ่าสายลมหนาวเพื่อส่งเงินกลับบ้าน เขากลายมาเป็นครูสอนประวัติศาสตร์ ก่อนจะตามความฝันสู่เส้นทางกฎหมาย จนได้เป็นผู้พิพากษาที่ผู้คนทั่วโลกขนานนามว่า “The Kindest Judge” หรือ “ผู้พิพากษาที่ใจดีที่สุดในโลก” ชื่อเสียงของผู้พิพากษาคาปริโอ เริ่มต้นจากรายการ Caught in Providence ที่เผยให้เห็นการตัดสินคดีเล็ก ๆ น้อย ๆ ของเขา แต่สิ่งที่ทำให้คนทั่วโลกซาบซึ้ง ไม่ใช่แค่ตัวบทกฎหมาย หากคือ “หัวใจ” ที่เขามอบให้กับทุกคนในห้องพิจารณา เขามองผู้ต้องหาไม่ใช่เป็นเพียงตัวเลขหรือคนทำผิด แต่เป็นมนุษย์ที่มีชีวิต มีครอบครัว และมีความทุกข์ยาก หนึ่งในคดีที่กลายเป็นไวรัลไปทั่วโลก…

นักวิทยาศาสตร์ในจีนประกาศว่ากำลังพัฒนา 'หุ่นยนต์อุ้มบุญ' ตัวแรกของโลก ที่ไม่เพียงแค่มีมดลูกเทียม (Artificial womb) แต่ยังสามารถตั้งท้อง ดูแลทารกในครรภ์ ไปจนถึงการคลอดได้ด้วยตัวเองทั้งหมด แม้อ่านเพียงผิวเผินหลายคนอาจเกิดความรู้สึกมากมายขึ้นถึงความก้าวหน้าของการแพทย์และวิทยาศาสตร์ ไปจนถึงการมีอยู่ของมนุษย์ และสิ่งมีชีวิตต่าง ๆ ที่ดำรงเผ่าพันธุ์ตามสมดุลทางชีววิทยามานับล้านปี หุ่นยนต์ตั้งท้องได้ ทำงานยังไง ? ลองนึกภาพหุ่นยนต์ฮิวแมนนอยด์ หรือหุ่นยนต์ที่มีรูปร่างคล้ายมนุษย์ที่ภายในช่องท้องไม่ได้มีเครื่องจักร แต่เป็นมดลูกเทียมที่เชื่อมต่อกับท่อส่งสารอาหารตลอด 24 ชั่วโมง ดร. จาง ฉีเฟิง (Dr. Zhang Qifeng) ผู้ก่อตั้งบริษัท Kaiwa Technology และหัวหน้าโครงการนี้ ยืนยันว่าเทคโนโลยีมดลูกเทียมนั้นพร้อมใช้งานแล้ว ขั้นตอนต่อไปคือการนำมันไปติดตั้งในตัวหุ่นยนต์ เพื่อให้มนุษย์สามารถมีปฏิสัมพันธ์กับหุ่นยนต์และตั้งท้องได้ โดยคาดว่าจะได้เห็นตัวต้นแบบกันภายในปีหน้า ในราคาที่คาดการณ์ไว้ประมาณ 100,000 หยวน หรือราว ๆ 500,000 บาท ความหวังของคนอยากมีลูก vs ฝันร้ายของมนุษยชาติ ทันทีที่ข่าวนี้ถูกเผยแพร่บน Douyin (TikTok ของจีน) โซเชียลมีเดียก็ลุกเป็นไฟ โดยแบ่งออกเป็น 2 ฝ่ายอย่างชัดเจน ทั้งทีมสนับสนุนที่มองว่าหุ่นยนต์อุ้มบุญคือความหวังสำหรับคู่รักที่มีบุตรยากและต้องทุ่มเงินมหาศาลไปกับการทำเด็กหลอดแก้วที่อาจล้มเหลว…

งานวิจัยชิ้นหนึ่งที่ได้เผยแพร่ลงบน The New England Journal of Medicine พบว่าผู้ป่วยได้รับการปลูกถ่ายเซลล์ตับอ่อนที่ผ่านการดัดแปลงด้วยเทคโนโลยี CRISPR โดยเซลล์ใหม่นี้ถูกทำให้อยู่รอดในร่างกายได้โดยไม่ถูกระบบภูมิคุ้มกันของผู้ป่วยโจมตี เอาจริง ๆ ที่ผ่านมามีการพยายามรักษาด้วยการปลูกถ่ายใหม่ แต่ก็มีปัญหาใหญ่คือ ผู้ป่วยต้องกิน ยากดภูมิคุ้มกัน เพื่อไม่ให้ร่างกายต่อต้านเซลล์ใหม่ ซึ่งยาชนิดนี้ก็ทำให้ร่างกายอ่อนแอและติดเชื้อง่ายขึ้น ในยุคนี้ คนเป็นโรคเบาหวานกันเยอะ ซึ่งนั่นเรียกว่าโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ที่เกิดจากการที่เรากินหวาน น้ำหนักตัวมาก ร่วมกับพันธุกรรมของแต่ละคน แต่โรคเบาหวานในงานวิจัยนี้ คือ เบาหวานชนิดที่ 1 ที่เป็นตั้งแต่เกิดนะครับ ซึ่งชนิดที่ 2 จะได้ถึง 90-95% ของโรคเบาหวานทั้งหมด กลับมาผลิตอินซูลินได้เองมันน่าตื่นเต้นตรงไหน ? โดยปกติ ร่างกายเราจะมีเซลล์กลุ่มหนึ่งในตับอ่อนทำหน้าที่เหมือนโรงงานผลิตอินซูลิน (Islet cells) แต่ในผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 1 ระบบภูมิคุ้มกันกลับเข้าใจผิด คิดว่าเซลล์นี้เป็นศัตรู จึงเข้าไปทำลายทิ้ง เมื่อโรงงานผลิตอินซูลินถูกทำลาย ร่างกายก็ควบคุมน้ำตาลไม่ได้ ผู้ป่วยจึงต้องฉีดอินซูลินเข้าไปทดแทนไปตลอดชีวิตนั่นเองครับ ผู้ป่วยเลยใช้ชีวิตลำบาก ถ้าคุมยาคุมอาหารไม่ดีก็เสี่ยงต่อภาวะแทรกซ้อนอื่น ๆ ได้ แต่ที่ต่างและพิเศษไปกว่านั้น คือ…

AI เทคโนโลยีฮีโรที่เข้ามาเพื่อเป็นตัวช่วยในการใช้ชีวิตของผู้คน หรือแม้แต่ใช้ในการช่วยชีวิต แน่นอนว่าการมีอยู่ของ AI ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพของงาน สร้างและพัฒนาทักษะการเรียนรู้ใหม่ ๆ ให้เราได้ แต่ในช่วงที่ผ่านมา หลายคนเริ่มตั้งคำถามกับการพึ่งพาความสามารถของ AI ที่มากขึ้น จะทำให้ความเฉียบคมของทักษะเราถดถอยเพราะไม่ได้ใช้งานรึเปล่า แล้วถ้าเป็นแบบนั้น จะเกิดอะไรขึ้น ? งานวิจัยชิ้นล่าสุดพบว่า แพทย์ที่ใช้ AI ช่วยตรวจหามะเร็ง อัตราการตรวจพบติ่งเนื้อในลำไส้เป็นประจำ กลับมีความสามารถในการตรวจหามะเร็งด้วยตัวเองแย่ลงอย่างเห็นได้ชัด งานวิจัยนี้ตีพิมพ์ในวารสาร The Lancet Gastroenterology & Hepatology โดยทีมแพทย์และนักวิจัยจากหลายประเทศ ได้แก่ โปแลนด์ นอร์เวย์ สวีเดน สหราชอาณาจักร และญี่ปุ่น ซึ่งติดตามแพทย์ที่ทำงานในศูนย์ส่องกล้อง 4 แห่งในโปแลนด์ ที่เข้าร่วมโครงการทดลองใช้ AI ในการส่องกล้องเพื่อลดความเสี่ยงมะเร็ง เพื่อประเมินว่า “แพทย์ส่องกล้องที่ใช้ AI เป็นประจำจะมีผลงานอย่างไรเมื่อไม่มี AI ช่วย” นักวิจัยได้เปรียบเทียบคุณภาพของการส่องกล้องแบบไม่มี AI ช่วย ใน 2 ช่วงเวลาที่แตกต่างกัน คือ…

เดี๋ยวนี้ใคร ๆ ก็ใช้ AI เป็นเหมือนผู้ช่วยส่วนตัว ตั้งแต่วางแผนเที่ยวไปจนถึงถามเรื่องสุขภาพ แต่เคยคิดไหมว่า ถ้าเราเชื่อคำแนะนำของมันแบบไม่ลืมหูลืมตา การพรอมต์แบบขาดบริบท หรือแม้แต่การขาดความรู้ในการตีความข้อมูล โดยเฉพาะเรื่องที่เกี่ยวกับสุขภาพและชีวิต อะไรจะเกิดขึ้น ? BT beartai จะมาเล่าเคสจริงเกี่ยวกับคนที่หาข้อมูลจาก AI เพื่อดูแลสุขภาพจนเกิดปัญหา โดยเคสนี้ถูกตีพิมพ์เป็นกรณีศึกษาทางการแพทย์บน APC Journal เริ่มต้นด้วยการแชตกับ ChatGPT และจบลงที่ห้องฉุกเฉิน เรื่องนี้เริ่มจากชายวัย 60 ปีคนหนึ่ง ซึ่งไม่เคยมีประวัติป่วยทางจิตหรือโรคประจำตัวมาก่อน จู่ ๆ เขาก็มาที่ห้องฉุกเฉินด้วยอาการสับสนและมึนงงอย่างหนัก พร้อมบอกกับเจ้าหน้าที่ว่า เพื่อนบ้านจะลอบวางยาพิษเขา ในตอนแรก ทีมหมอยังจับต้นชนปลายไม่ถูก เพราะจากการสอบถาม เขาบอกกับหมอว่าเขาไม่ได้ใช้ยาหรืออยู่ระหว่างการรักษาโรคใด ๆ เลย การทำงานของระบบประสาทในเบื้องต้นเป็นปกติ ทั้งยังไม่มีร่องรองของแอลกอฮอลล์และยาเสพติดในร่างกาย แต่พอผลเลือดค่าอื่น ๆ ออกมาก็ทำเอาหมองง เพราะเจอค่าความผิดปกติหลายอย่าง เช่น คลอไรด์สูงในระดับที่ผิดปกติ (Hyperchloremia) ค่าบ่งชี้ความสมดุลกรด-ด่างติดลบ (Anion Gap) และภาวะกรด-ด่างอื่น ๆ ที่ผิดปกติ ซึ่งเป็นตัวเลขแปลก…

หลายคนคงจะเคยได้ยินว่านอนหลับให้ถึง 8 ชั่วโมง คือการนอนที่เหมาะสม แต่แท้จริงแล้วแต่ละวัยมีความต้องการพักผ่อนที่แตกต่างกัน แม้เราทุกคนจะรู้ว่าการนอนหลับไม่เพียงพอจะทำให้ร่างกายอ่อนเพลีย แต่ผลของวิจัยล่าสุดสร้างความแปลกใจ เมื่อมีการเปิดเผยว่า นอนเกิน 9 ชั่วโมงเป็นประจำทุกคืน อาจมีความเสี่ยงต่อสุขภาพมากกว่าที่เคยคิด ซึ่งอาจเป็นอันตรายยิ่งกว่าการนอนน้อยเสียอีก โดยมีความเชื่อมโยงกับความเสี่ยงการเสียชีวิตที่เพิ่มขึ้น และยังสัมพันธ์กับโรคเรื้อรังอย่างเบาหวานและภาวะซึมเศร้า การนอนหลับให้เพียงพอสำคัญไม่แพ้อาหารและการออกกำลังกาย การนอนหลับที่มีคุณภาพเพียงพอเป็นสิ่งสำคัญต่อสุขภาพทั้งทางกายและใจ พอ ๆ กับการได้รับโภชนาการที่ดีและการออกกำลังกาย เพราะขณะที่เราหลับร่างกายจะซ่อมแซมเนื้อเยื่อและกล้ามเนื้อ รวมถึงช่วยรวบรวมความทรงจำ ควบคุมฮอร์โมน เสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกัน และรักษาสมดุลทางอารมณ์และสติปัญญา มูลนิธิส่งเสริมสุขภาพการนอน (Sleep Health Foundation) แนะนำให้ผู้ใหญ่นอนหลับให้ได้ 7-9 ชั่วโมงต่อคืน ซึ่งหากนอนน้อยกว่า 7 ชั่วโมงเป็นประจำ อาจทำให้เกิดอาการอ่อนเพลีย หงุดหงิด สมาธิสั้น และในระยะยาวก็เพิ่มความเสี่ยงต่อโรคหัวใจ โรคหลอดเลือดสมอง เบาหวานชนิดที่ 2 ภาวะซึมเศร้า และอาจเสียชีวิตก่อนวัยอันควร นอนเกิน 9 ชั่วโมงเป็นประจำ จะเกิดอะไรขึ้น ? จากการทบทวนงานวิจัยจำนวนกว่า 79 ชิ้น พบว่า ผู้ที่นอนน้อยกว่า 7…

เมื่อเราเจ็บป่วยและต้องเข้ารับการรักษาพยาบาล หลายคนอาจยังไม่ทราบว่าในฐานะของพลเมือง เรามี "สิทธิผู้ป่วย" ที่เป็นสิทธิขั้นพื้นฐานในการปกป้องและดูแลตัวเราเอง การทำความเข้าใจในสิทธิเหล่านี้ไม่เพียงแต่ช่วยให้เราได้รับบริการที่ดีที่สุด แต่ยังสร้างความสัมพันธ์ที่เข้าใจตรงกันระหว่างผู้ป่วยและผู้ให้บริการอีกด้วย สิทธิผู้ป่วยคืออะไร และสำคัญอย่างไร ? สิทธิผู้ป่วย คือ สิทธิขั้นพื้นฐานที่ทุกคนจะได้รับเมื่อเข้ารับบริการด้านสุขภาพตามที่รัฐธรรมนูญได้รับรองไว้ ซึ่งมีความสำคัญอย่างมากเพราะช่วยให้มั่นใจได้ว่าผู้ป่วยทุกคนจะได้รับการปฏิบัติอย่างเท่าเทียมและมีศักดิ์ศรี โดยไม่ถูกแบ่งแยกด้วยเหตุผลใด ๆ ก็ตาม สิทธิผู้ป่วย 10 ประการที่คุณควรรู้ จากข้อมูลที่ระบุไว้ สิทธิผู้ป่วยมีทั้งหมด 10 ข้อหลัก ๆ ที่ควรรู้และสามารถนำไปใช้ในสถานการณ์ต่างๆ ซึ่งทาง BT beartai ได้สรุปมาแบบเข้าใจง่าย ดังนี้ 1. สิทธิขั้นพื้นฐานในการรับบริการสุขภาพ สิทธินี้เป็นสิทธิโดยรวมที่ยืนยันว่าผู้ป่วยทุกคนมีสิทธิพื้นฐานที่จะได้รับบริการด้านสุขภาพตามที่บัญญัติไว้ในรัฐธรรมนูญ 2. สิทธิที่จะได้รับบริการโดยไม่เลือกปฏิบัติ ไม่ว่าคุณจะมีฐานะ, เชื้อชาติ, ศาสนา, เพศ, วัย หรือมีความเจ็บป่วยแบบใด คุณมีสิทธิที่จะได้รับบริการจากผู้ประกอบวิชาชีพด้านสุขภาพอย่างเท่าเทียมกันโดยไม่มีการเลือกปฏิบัติ 3. สิทธิที่จะได้รับข้อมูลเพื่อตัดสินใจ ก่อนทำการรักษา คุณมีสิทธิที่จะได้รับข้อมูลที่เพียงพอและเข้าใจง่ายจากผู้ประกอบวิชาชีพ เพื่อใช้ประกอบการตัดสินใจว่าจะยินยอมหรือไม่ยินยอมรับการรักษานั้น ๆ สิทธินี้อาจมีข้อยกเว้นในกรณีฉุกเฉินและจำเป็นเร่งด่วนเพื่อช่วยชีวิต 4. สิทธิที่จะได้รับการช่วยเหลือทันทีในภาวะฉุกเฉิน หากคุณตกอยู่ในภาวะที่เสี่ยงอันตรายถึงชีวิต คุณมีสิทธิจะได้รับการช่วยเหลืออย่างเร่งด่วนจากผู้ประกอบวิชาชีพทันที โดยไม่จำเป็นต้องรอการร้องขอ…

เมื่อร่างกายเจ็บป่วย เรามักจะมองหาวิธีการรักษา แต่จริง ๆ แล้ว สิ่งที่เราควรหา คือ “วิธีป้องกัน” เพื่อไม่ให้เกิดผลเสียในระยะยาว แต่กลายเป็นว่าสิ่งนี้กลับถูกมองข้ามไป ? พูดคุยกับ ท๊อป จิรายุส ทรัพย์ศรีโสภา ที่จะมาพูดคุยกันในบทบาทที่เราอาจจะไม่คุ้นเคย กับแนวคิดสุขภาพที่หลายคนอาจจะยังไม่เคยรู้ !

ญี่ปุ่นเผชิญสภาพอากาศร้อนจัดเป็นประวัติการณ์ โดยอุณหภูมิในเมืองอิเซซากิ (Isesaki-shi) จังหวัดกุนมะ (Gunma-ken) พุ่งสูงถึง 41.8 องศาเซลเซียส ทำลายสถิติเดิมที่ 41.2 องศาเซลเซียส ขณะที่หลายพื้นที่ในภูมิภาคคันโต รวมถึงกรุงโตเกียว มีอุณหภูมิสูงเกิน 40 องศาในกว่า 10 จุด ทำไมญี่ปุ่นอากาศร้อนได้ขนาดนี้ กรมอุตุนิยมวิทยาญี่ปุ่นระบุว่า ความร้อนที่เพิ่มสูงขึ้นส่วนหนึ่งมาจากลมโฟห์น (Foehn wind) ลมร้อนที่พัดจากภูเขาลงสู่ที่ราบ ซึ่งทำให้อุณหภูมิในภูมิภาคคันโตพุ่งสูงผิดปกติ ทางการได้ออกประกาศเตือนภัยโรคลมแดดใน 44 จังหวัด จากทั้งหมด 47 จังหวัดทั่วประเทศ ซึ่งนับเป็นจำนวนสูงสุดนับตั้งแต่เริ่มใช้ระบบเตือนภัยนี้ทั่วประเทศเมื่อปี 2564 ปรากฏการณ์คลื่นความร้อนครั้งนี้เกิดขึ้นในขณะที่มวลอากาศอุ่นเคลื่อนตัวเข้าสู่ระบบความกดอากาศต่ำบริเวณใกล้เกาะฮอกไกโด ซึ่งอาจทำให้หลายพื้นที่ในญี่ปุ่นยังคงเผชิญอุณหภูมิสูงต่อเนื่องในช่วงนี้ รัฐบาลญี่ปุ่นมีมาตรการป้องกันยังไงบ้าง ขณะเดียวกัน รัฐบาลได้เร่งรณรงค์ให้ประชาชนป้องกันอันตรายจากคลื่นความร้อน เช่น การใช้เครื่องปรับอากาศอย่างเหมาะสม หลีกเลี่ยงกิจกรรมกลางแจ้งในช่วงกลางวัน และดื่มน้ำให้เพียงพออย่างสม่ำเสมอ นอกจากนี้รัฐบาลญี่ปุ่นยังมีระบบการแจ้งเตือนโรคลมแดด (Heat stroke) เมื่อมีการประกาศแจ้งเตือน เทศบาลจะเปิดสิ่งอำนวยความสะดวกต่าง ๆ เช่น ห้องสมุด และศูนย์ชุมชนให้กับผู้อยู่อาศัยเป็น ‘ที่พักพิงเย็น’ และยังมีการติดตั้งเครื่องพ่นละอองน้ำ (fogging devices)…

ความก้าวหน้าของเทคโนโลยีทางการแพทย์ได้เข้าไปแทรกแซงกระบวนการมากมาย และปัจจุบันมีงานวิจัยทางการแพทย์และวิทยาศาสตร์หลายชิ้นที่นำเสนอแนวคิดว่า 'ความแก่ชราเป็นโรค' จากเดิมทีมวลมนุษยชาติเข้าใจมาตลอดว่าความแก่ชราเป็นธรรมชาติที่ไม่สามารถหลีกเลี่ยงได้ โดยเฉพาะ ดร.เดวิด ซินแคลร์ (Dr. David Sinclair) จาก Harvard Medical School ที่นำประเด็นนี้มาเผยแพร่ในวงกว้าง หากเป็นไปตามสมมติฐานนี้ หมายความว่าเราอาจชะลอหรือแม้แต่ย้อนความแก่ชราได้ แม้จะเป็นแนวคิดที่ดูแสนจะไซไฟ แต่องค์ความรู้และกระบวนการทางการแพทย์ในปัจจุบันได้พูดถึงเรื่องนี้กันอย่างกว้างขวางและมากขึ้นเรื่อย ๆ พลิกมุมมองความแก่: จาก "วัยโรยราที่เลี่ยงไม่ได้" สู่ "โรค" นายแพทย์นรินธร สุรสินธน หรือ "หมออั๋น The Longevist" ได้จุดประกายแนวคิดที่น่าตื่นเต้นนี้ว่า "ความแก่คือโรค" แทนที่จะมองว่าความเสื่อมของร่างกายเป็นชะตากรรมที่ผูกติดกับตัวเลขของอายุ เราสามารถมองลึกลงไปในระดับเซลล์ เพื่อทำความเข้าใจ "12 กลไกของการแก่ชรา" (12 Hallmarks of Aging) ซึ่งเป็นต้นตอของความชราและโรคมากมาย ตั้งแต่การอักเสบเรื้อรังในเซลล์, การสะสมของเซลล์ซอมบี้ (Zombie Cells), ไปจนถึงการหดสั้นลงของเทโลเมียร์ (Telomere) ที่เป็นเหมือนปลอกหุ้มปลายโครโมโซมของเรา เมื่อเราเข้าใจกลไกเหล่านี้ การต่อสู้กับความแก่ชราก็ไม่ใช่เรื่องเพ้อฝันอีกต่อไป แต่กลายเป็นสมการทางวิทยาศาสตร์ที่เราสามารถเข้าไปแทรกแซงได้ด้วยหลาย ๆ วิธี…

ในยุคที่ทุกอย่างรวดเร็วเพียงปลายนิ้วสัมผัส การเลี้ยงลูกให้เติบโตอย่างมีคุณภาพกลายเป็นความท้าทายอย่างมหาศาล ไม่ว่าจะทรัพยากรเงิน เวลา จิตใจ และความรู้ พ่อแม่ยุคปัจจุบันอาจกำลังเผชิญกับภาพชินตาของลูกที่ร้องไห้ลงไปนอนดิ้นกับพื้นเมื่อถูกยึดแท็บเล็ต หรือปัญหาลูกรอคอยไม่เป็น ควบคุมอารมณ์ไม่ได้ และขาดความยืดหยุ่นเมื่อเจอกับเรื่องที่ไม่เป็นดั่งใจ หรือการยืนอยู่บนเส้นแบ่งของความเคารพนับถือในตัวเองกับเพิกเฉยความรู้สึกของผู้อื่น จนเกิดเป็นคำถามและปัญหามากมายในระดับสังคมหรือแม้แต่ประเทศถึงแนวทางการเลี้ยงดูเด็กในโลกยุคใหม่ ปัญหาเหล่านี้มีหลายคำตอบที่ซ่อนอยู่ในคำว่า Executive Function (EF) หรือ "ทักษะสมองส่วนหน้า" ที่มีส่วนสำคัญอย่างมาก เกี่ยวกับวิธีคิด และพฤติกรรมที่ส่งผลต่อตัวเด็กในระยะยาว เพื่อให้เด็กที่เกิดมากับเทคโนโลยีพร้อมเผชิญโลกที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว EF คืออะไร และทำไมถึงสำคัญ ? Executive Function (EF) คือทักษะของสมองส่วนหน้าที่ทำหน้าที่เหมือน "ผู้บริหาร" คอยกำกับดูแลให้เราสามารถ ควบคุมความคิด อารมณ์ และการกระทำ เพื่อให้คนคนหนึ่งสามารถไปเป้าหมายได้สำเร็จ เช่น: ผู้เชี่ยวชาญชี้ว่าช่วงเวลาทองในการพัฒนา EF ที่ดีที่สุดคือ วัย 0-7 ปี หากเด็กมี EF ที่แข็งแกร่ง เขาจะสามารถปรับตัวเข้ากับสถานการณ์ต่างๆ ได้ดี มีความยืดหยุ่นทางอารมณ์และความคิด ซึ่งไม่เพียงแต่ส่งผลดีต่อการเรียนรู้ แต่ยังเป็นรากฐานสำคัญของการเป็นพลเมืองที่มีคุณภาพและรับผิดชอบต่อสังคมในอนาคต แต่ในทางกลับกัน เทคโนโลยีที่ทำให้ทุกอย่างง่ายและรวดเร็วทันใจ กำลังบั่นทอนทักษะการรอคอยและความอดทนของเด็กลงอย่างน่าเป็นห่วง เพราะมันลดโอกาสที่สมองจะได้ฝึกฝนทักษะเหล่านี้นั่นเอง…

‘สมองเสื่อม’ โรคใกล้ตัวที่ไม่รอเวลา ไม่ใช่แค่ชราก็มีโอกาสเป็นได้ เพราะนอกจากผลกระทบของโรคที่เกี่ยวข้องกับความจำแล้ว สิ่งที่แฝงมาด้วยคือการสูญเสียความสามารถในด้านอื่น ๆ ที่กลายเป็นฝันร้ายของผู้ป่วยโรคสมองเสื่อม ดังเช่นกรณีของ บรูซ วิลลิส (Bruce Willis) เมื่อปี 2022 เขาได้รับการวินิจฉัยว่ามีภาวะเสียการสื่อความ ที่ส่งผลกระทบต่อสมองส่วนที่ควบคุมภาษา พฤติกรรมและการเคลื่อนไหว ซึ่งเป็นรูปแบบการเสื่อมที่แตกต่างไปจากโรคสมองเสื่อมโดยทั่วไป ที่จะเกี่ยวข้องกับความทรงจำ ต่อมาในปี 2023 เขาได้รับการยืนยันว่าเป็น โรคสมองเสื่อมกลีบหน้าขมับ (FTD) มีผลกับการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมและบุคลิกภาพอย่างรุนแรง โดยปัจจุบันครอบครัวได้เปิดเผยอาการล่าสุดของเขาที่ทรุดหนัก ถึงขั้นไม่สามารถพูด อ่าน หรือเดินได้แล้ว สร้างความตกใจให้กับแฟนหนังทั่วโลก หลังจากที่ก่อนหน้านี้เขาได้ประกาศลาออกจากวงการเพื่อไปรักษาตัว บทความนี้จะพามาทำความรู้จักกับโรคสมองเสื่อม และกลไกของโรค รวมไปถึงปัจจัยทางพันธุกรรมที่อาจเป็นสาเหตุหนึ่งของโรคนี้ เพื่อประโยชน์ในด้านการป้องกันและดูแลรักษาสุขภาพที่ดีขึ้น รู้จักภาวะสมองเสื่อม ภาวะสมองเสื่อม (Dementia หรือ Major neurocognitive disorder) เป็นภาวะที่ประสิทธิภาพการทำงานของสมองลดลง สมองสูญเสียหน้าที่การทำงานในด้านต่าง ๆ ทำให้กระบวนการรู้คิด (Cognition) บกพร่อง จนส่งผลกระทบต่อการดำเนินชีวิตประจำวันและการอยู่ร่วมกันในสังคม  สถิติของภาวะสมองเสื่อมทั่วโลกและในไทย ภาวะสมองเสื่อม ถือเป็นกลุ่มอาการที่พบบ่อยและเป็นปัญหาที่สำคัญในผู้สูงอายุ จากสถิติขององค์การอนามัยโลก (WHO) ปี…